Της Κατερίνας Μπαλκούρα*
Όταν κάποιοι «γράφουν» την ιστορία κάποιοι άλλοι απλά τη «διαβάζουν»… Εξήντα οκτώ χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τον θάνατο του πρωτοκαπετάνιου του ΕΛΑΣ με τα δακρυσμένα μάτια. Ισως τους ήρωες τους καταξιώνει ο θάνατος και τους δικαιώνει ο χρόνος. Εκεί, στον φανοστάτη της πλατείας των Τρικάλων, η Ελλάδα που δεν προσέφερε εκδικήθηκε με τον πιο φρικτό τρόπο την Ελλάδα που πολέμησε.
Ο απείθαρχος γεωπόνος απ' τη Λαμία που άφησε χωρίς δεύτερη σκέψη την εξασφαλισμένη και άνετη ζωή που θα μπορούσε να έχει, ρίχτηκε με όλο του το πάθος σε έναν αγώνα χωρίς τέλος για ιδέες και ιδανικά. Οι επαναστατικές ιδέες του τον οδηγήσαν στο Καλπάκι στο μεγαλύτερο στρατιωτικό κάτεργο της εποχής, ακολούθησε εξορία στη Γαύδο, οι φυλακές της Μυτιλήνης, η Ειδική Ασφάλεια, οι φυλακές της Αίγινας και της Κέρκυρας. Εκεί ο Αρης σε μια στιγμή αδυναμίας (;) θα υπογράψει την περιβόητη δήλωση μετανοίας του Μανιαδάκη που θα τον καταδιώκει μέχρι το τέλος της ζωής του ως ένα πολύ καλό όπλο στα χέρια αυτών που θα τον πολεμήσουν.
Η ζωή του συνοψίζεται σε ένα τρίπτυχο: Γοργοπόταμος, Βάρκιζα, Μεσούντα. Το κόμμα θα τον στείλει στη Ρούμελη να οργανώσει το αντάρτικο αλλά να είναι και μακριά από τα κέντρα των αποφάσεων.
Το παραμύθι άρχιζε. Η Καλύβα του Στεφανή, ο όρκος που έδενε τους αγωνιστές, τα ψευδώνυμα, οι ήρωες της επανάστασης ξαναζωντάνευαν στα βουνά της Ρούμελης, τα καρυοφίλια έβγαιναν από τα σεντούκια για ένα νέο ’21 ενάντια σε εχθρούς και προδότες.
Ο Θανάσης Κλάρας θα σταματήσει να υπάρχει στο Κρίκελλο στις 7 Ιουνίου 1942, παίρνοντας τη σημαία του σχολείου για να γεννηθεί λίγες ώρες αργότερα ο Αρης Βελουχιώτης στην πλατεία της Δομνίστας. Εζησε 3 χρόνια γεμάτα δυνατές στιγμές με δράση, ατσάλινη θέληση, όραμα, νίκες, προδοσίες. Η μάχη στα Ρυκά της Γκιώνας είναι η μετάβαση απ την ιδεολογική προετοιμασία στην ένοπλη αντίσταση. Ακολουθεί η νικηφόρα μάχη του Κρικέλλου και ο πρώτος νεκρός αντάρτης. Είναι η πρώτη φορά που όλοι θα δουν τον πρώτο καπετάνιο να λυγίζει.
Σκληρός αλλά πρώτα με τον εαυτό του
Αγγιξε τα όρια του μύθου. Αγαπήθηκε και μισήθηκε όσο κανένας άλλος έχοντας φανατικούς εχθρούς και αφοσιωμένους φίλους. Δύσκολο το εγχείρημα, γι' αυτό έπρεπε να υπάρχουν αρχές και όρια. Σκληρός ναι, αλλά πρώτα με τον εαυτό του. Ανελέητος με τους ληστές και τους προδότες. Τον είπαν μέθυσο. Ναι, του άρεσε το δυνατό τσίπουρο αλλά το άντεχε.
Η Κ.Ε. του ΚΚΕ θα στείλει στη Ρούμελη τον Καπετάν Λευτεριά ως πολιτικό επίτροπο του Αρχηγείου Ανταρτών Λαμίας για να τον αντικαταστήσει. Ο Λευτεριάς όμως είδε ένα οργανωμένο αντάρτικο με έναν ικανό καπετάνιο και δεν του ανέφερε ποτέ τη δυσπιστία της Αθήνας.
25 Νοεμβρίου γράφεται η πιο ένδοξη σελίδα του αντάρτικου. Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου. Ο Γοργοπόταμος απ τα βάθρα της γέφυρας έστειλε στην Αλαμάνα τον πιο περήφανο χαιρετισμό. «Χωρίς Ζέρβα δεν γινόταν αλλά χωρίς Αρη δεν πετύχαινε» είπε ο Γουντχάουζ. Ο Ζέρβας δέχτηκε όμως το παράσημο, ενώ ο Αρης ζήτησε όπλα και ρουχισμό για τους αντάρτες του. Αυτή ήταν και η διαφορά τους. Ακολούθησε η μάχη του Μικρού Χωριού, που έγινε το τραγούδι του Αρη μέσα από τους αυτοσχέδιους στίχους της Ναυσικάς Φλέγγα, της «Πρωτομαγιάς», σ' εκείνο το μπακαλόχαρτο που το 'χει η ίδια ακόμα φυλαγμένο στο ίδιο πορτοφολάκι.
Τον πραγματικό Αρη τον γνώρισαν μόνο οι αντάρτες του. «Πολλούς θα χουμε πάντα… ο ένας θα μας λείπει». Ο ένας που περίμενε πρώτα να φάνε οι υπόλοιποι και μετά εκείνος. Αυτός που κατάφερε από τρεις εθελοντές να δημιουργήσει τον πιο αξιόμαχο στρατό.
Τα γεγονότα τρέχουν. Η Χρύσω, το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ, η σύσκεψη της Πλάκας, η ΠΕΕΑ, η κυβέρνηση του Βουνού, το δράμα της ΕΚΚΑ και του αρχηγού της. Ο Αρης θα σταλεί στην Πελοπόννησο του αλληλοσπαραγμού. Υποβιβασμός ή σκόπιμη απόπειρα εξόντωσης; Ακολουθεί ο Λίβανος, η Καζέρτα, ο αποκλεισμός του από την Αθήνα. Στην περίφημη σύσκεψη των καπεταναίων στη Λαμία θα φανεί και η οριστική διαφωνία του με το κόμμα.
Ακολουθεί η Βάρκιζα. Ο αγώνας, οι θυσίες, το αίμα, οι ψυχές των αγωνιστών στοιβάχτηκαν στον σωρό με τα όπλα. Αγανάκτηση; Προδοσία; Πικρία; Απογοήτευση; Ολα αυτά μαζί. Δεν επέλεξε την αμνηστία. Ξεκίνησε μόνος του αυτή τη φορά χωρίς σημαίες και εισόδους στα χωριά. Για την «απειθαρχία» του αυτή ξεκίνησε ο απηνής διωγμός του από το αγγλοστήριχτο μεταβαρκιζιανό καθεστώς, ενώ ο παλιός «φίλος» ο Ζαχαριάδης, που ο Αρης τον είχε βοηθήσει να δραπετεύσει, τον αποκήρυξε, ενώ το επίσημο κόμμα που τόσο πιστά υπηρέτησε τον διέγραψε.
Μόνος και προδωμένος θα ξεκινήσει την τελευταία του πορεία από την Καληβρύση της Καστοριάς προς τη Μεσούντα. Εκεί, στο φαράγγι του Φάγγου, θα γραφτεί το τέλος. Μια σφαίρα του πιστολιού στον κρόταφο σφράγισε το τέλος του απελευθερωτικού αγώνα. Ηταν 16 Ιουνίου 1945 ημέρα Σάββατο. Ο Αρης αυτοκτόνησε… πολύ βολικό για πολλούς. Αλήθεια, όταν σε έχουν οδηγήσει σ' αυτή την επιλογή, αυτό λέγεται αυτοκτονία ή πολιτική δολοφονία; Ποτέ δεν τα πήγαινα καλά με την ορολογία. Κανιβαλικές οι τυμπανοκρουσίες για το μεγάλο κατόρθωμα. Η αγγλική πολιτική εκδικήθηκε έναν άσπονδο εχθρό. Μόνο ο απλός λαός τον στήριξε που δεν ήξερε από μισαλλοδοξίες και πολιτικές σκοπιμότητες.
Εξήντα οκτώ χρόνια μετά, τα μίση και τα πάθη λένε ότι έχουν καταλαγιάσει, το κόμμα τον… «αποκατέστησε» μερικώς και η αναφορά του στα σχολικά βιβλία περιορίζεται ακόμα σε μισή πρόταση… «Κι ύστερα κοίταξα ξανά το φανοστάτη εκείνον στη φωτογραφία της ντροπής κι είπα αντίο καπετάνιε επαναστάτη, καλές εφόδους στην κοιλάδα της σιωπής…»
……………………………………………………………………………………………
*Δημοσιογράφος Ιστορικός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου