οι λέξεις της εβδομάδας: τσιγάρο, πούρο, τραμπούκος - Από τα 24grammata

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

1. Έχουμε λέξεις των Μάγια στο καθημερινό μας λεξιλόγιο;

Απάντηση: μπορεί η προφητεία των Μάγια να είναι μακριά από τη ζωή του κάθε λογικού ανθρώπου, αλλά λέξεις των Μάγια έχουν ενταχθεί στην καθημερινή μας ζωή. Μία από αυτές είναι το “τσιγάρο”...για τη συνέχεια κλικ εδώ

2. Ποια σχέση μπορεί να έχει το πούρο και πουριτανός; για την απάντηση κλικ εδώ

3. Υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα στα πούρα και τον τραμπούκο; για την απάντηση κλικ εδώ

Θρακικός Αντίκτυπος: 42 ebooks με άρωμα από τη Θράκη - Από τα 24grammata

 Διαβάστε από σήμερα, και κάθε Δευτέρα,

το νέο e-magazine Θρακικός ΑντίκΤυπος (ένθετο του 24grammata.com).

Θρακικός Αντίκτυπος: 42 ebooks με άρωμα από τη Θράκη

επιμέλεια: Σωτήρης Αθηναίος

Θρακικός ΑντίκΤυπος, ένα νέο ηλεκτρονικό περιοδικό, ένθετο του 24grammata.com, παρουσιάζεται από σήμερα 15/01/2012 με σκοπό να μεταλαμπαδεύσει το Θρακικό Μεγαλείο. Αυτό το Μεγαλείο της Θράκης αναζητήσαμε και εμείς, που ασχολούμαστε με τα ebooks στα 24grammata.com. Δημιουργήσαμε μια μικρή βιβλιοθήκη με 42 ηλεκτρονικά βιβλία, με άρωμα Θράκης, για εύκολη πρόσβαση στο “Μεγαλείο” και με την ελπίδα να αναπαραχθεί και να διαδοθεί, ελεύθερα και δωρεάν, από όλους τους ιστότοπους (ενημερωτικούς, σχολικούς, συλλόγων κά. ΜΗΝ αναφέρετε ούτε καν την πηγή, αν δεν το επιθυμείτε, απλά διαδώστε τούτα τα βιβλία) .

Η Θρακιώτισσα Καπετάνισσα, η Δόμνα Βισβίζη (1783 -1850) - Από τα 24grammata

στο νέο e-magazine Θρακικός ΑντίκΤυπος. Παράλληλη ηλ. έκδοση του 24grammata.com.

(επίσημη έναρξη την επόμενη εβδομάδα)

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

Να ‘μαστε πάλι εδώ, με τους ξεχασμένους ήρωες. Καθισμένοι στη “ρωγμή του χρόνου” να προσπαθούμε να μην ξευτελίσουμε τη ζωή μας (αφού δεν μπορέσαμε να τη σώσουμε), να μη βαφτίζουμε τους ρύπους και τα περιτρίμματα της Ιστορίας ως “άνθη του πολιτισμού”, να μη μεμψιμοιρούμε για τη σχολική εκπαίδευση μας, που ήταν, είναι και θα είναι ανεπαρκής. Δυστυχώς, στα σκονισμένα υπόγεια της Λήθης συνωστίζονται, ακόμα, σημαντικές και χρήσιμες προσωπικότητες, ικανές να συνταράξουν τη λογική και το συναίσθημα.

Μία από αυτές είναι η Θρακιώτισσα καπετάνισσα, η Δόμνα Βισβίζη (1783 -1850). Η Δομνίτσα, η Κυρά των Θαλασσών, η αρχικαπετάνισσα του “Καλομοίρα”, ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων “εις την Εύριπον μάχην”.

Οι λέξεις της εβδομάδας, από τα 24grammata

Οι λέξεις της εβδομάδας:

Α. Ο “Γιάννης” και ο “Θεόδωρος” είναι το ίδιο όνομα; (Το εβραϊκό όνομα “Ιωάννης” αποδόθηκε στα Ελληνικά ως “Θεόδωρος”) για περισσότερα κλικ εδώ

Β. Γιατί γιορτάζουμε τα Θεοφάνια στις 6 Ιανουαρίου; κλικ εδώ

Γ. Αλήθεια, τι σημαίνει η λέξη “καλικάντζαρος” ; κλικ εδώ

> Για τις αρχές του Ιανουαρίου 2012 ετοιμάζουμε το νέο e-magazine Θρακικός ΑντίκΤυπος (τα πάντα γύρω από τον πολιτισμό της Θράκης, Αρχισυνταξία: Αθ. Τσακνάκης. Παράλληλη ηλ. έκδοση του 24grammata.com. (Για περισσότερες πληροφορίες κλικ εδώ)

ειδικό αφιέρωμα: Πρωτοχρονιά στην Ελλάδα και τον Κόσμο. Από τα 24grammata

Α. Αν θέλετε να μάθετε για την ιστορία της Βασιλόπιτας κλικ εδώ

Β. Αν θεωρείτε ότι είναι άλλο πράγμα ο Santa Claus της Coca Cola κι άλλο ο Άι Βασίλης της Ορθοδοξίας κλικ εδώ

Γ. Για να μάθετε τις παραδόσεις σχετικά με το εθιμικό ποδαρικό της Πρωτοχρονιάς κλικ εδώ

Δ. Αλήθεια, τι σημαίνει η λέξη Ιανουάριος κλικ εδώ

Ε. Ειδικό αφιέρωμα στην Πρωτοχρονιά ήθη και έθιμα στο Ιράν, Πώς γιορτάζεται η Πρωτοχρονιά στους Κινέζους, Ινδούς, Εβραίους, Μουσουλμάνους, στην Ισπανία, Ολλανδία, Σκωτία, Ιαπωνία, Βουλγαρία, Ρουμανία… κλικ εδώ

Οι λέξεις της εβδομάδας: “Λέξεις των Χριστουγέννων”

Α. Αν θέλετε να μάθετε πoιο είναι το σωστό Χρίστος ή Χρήστος; Καθώς και τι σημαίνει η λ. Χριστός κλικ εδώ

Β. Αν θεωρείτε ότι τα μελομακάρονα, τα μακαρόνια και ο μακαρίτης δεν έχουν καμία ετυμολογική σχέση κλικ εδώ

Γ. Για να μάθετε τι σημαίνουν τα Χριστουγεννιάτικα Ονόματα: Μαρία, Ιωσήφ, Χρίστος, Μανώλης κλικ εδώ

Δ. Αλήθεια, γιατί αποκαλούμε "σπαθιά" τα τραπουλόχαρτα με τα τριφύλλια; κλικ εδώ

Ε. Πότε στολίστηκε το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο στην Ελλάδα; και γιατί γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου; κλικ εδώ

Η λέξη της εβδομάδας: Ιταλία Τι σημαίνει η λέξη "Ιταλία";

γράφει ο Σωτήρης Αθηναίος (24grammata.com)

Ο πληθυσμός της γείτονος χώρας είναι 58.462.375 (απογρ. 2005). Έγινε ανεξάρτητο και ενιαίο κράτος το 1861 (τριάντα χρόνια μετά από εμάς). Από το δημοτικό σχολείο μαθαίνουμε για την κοινή πορεία που ενώνει τους δύο λαούς, αν και για την αρχαιότητα δεν μπορούμε να μιλήσουμε για μία ξεχωριστή χώρα αλλά για την κύρια περιοχή που ζει και μεγαλουργεί ο Ελληνισμός (Μεγάλη Ελλάδα). Οι Αρχαίοι Ελληνες, άλλωστε, ήταν οι «νονοί» της Ιταλίας. Όταν θα αποικήσουν τη χερσόνησο, θα βρουν τον ντόπιο πληθυσμό να ασχολείται αποκλειστικά με την εκτροφή των μοσχαριών. Το μοσχάρι στην ομβρική διάλεκτο ονομάζεται : vitlu < λατ. vitulus < λατ. vitalia < ελλ. Ιταλία.

Η φράση της εβδομάδας: Πράσινα άλογα.

(Τί Πράσσειν Άλογα και Πράσινα Άλογα μου λες τώρα;)

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός (24grammata.com)

 Ένας από τους πιο συχνούς λεξιλογικούς μύθους σχετίζεται με την αρχαιοελληνική, δήθεν, προέλευση της γνωστής φράσης “πράσινα άλογα”. Οι υποστηρικτές της αρχαιοελληνικής καταγωγής της λέξης θεωρούν, λανθασμένα κατά την άποψη μας, ότι προέρχεται από το “πράσσειν άλογα” [< το να πράττει, να ενεργεί κάποιος δίχως λογική (ά-λογα)]. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει και γιατί δεν τεκμηριώνεται από τις γραπτές μαρτυρίες, αλλά και γιατί η φράση πράσινα άλογα χρησιμοποιείται (με την έννοια του παράλογου) στις λαϊκές παραδόσεις όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και της Ιταλίας, καθώς και της Ρουμανίας πράγμα το οποίο δηλώνει ότι το “πράσινα άλογα” ήταν μια αποδεκτή μεταφορά στον ευρύτερο Ευρωπαϊκό χώρο.

Το αδόκιμο “πράσσειν άλογα”

Το πράσινα άλογα [ετυμ.: πράσινο < εκ του πράσου, αυτός που έχει το χρώμα του πράσου + άλογο < (η αρχική σημασία της: παράλογο, το μη έχον λογική < α- στερητ .+ λόγος). Η λ. άλογον χρησιμοποιήθηκε αρχικά στη στρατιωτική γλώσσα ως μέρος της φράσης : άλογον ζώον, για να διακρίνει τα ζώα (άλογα) από τους στρατιώτες (έλλογα)]. Αν αναζητήσουμε τη φράση “πράσσειν άλογα” στα αρχαία κείμενα μόνο σε δύο περιπτώσεις, κατά τον Νίκο Σαραντάκο, θα συναντήσουμε το “άλογα” δίπλα στο “πράττω” αλλά ποτέ με τη σημασία μιας παροιμιώδους φράσης, η οποία υποδεικνύει κάτι το ψευδές ή αδύνατον να συμβεί: “Ο Ιουστίνος στην απολογία του έχει τα «ἀλόγως πραττόμενα»,

Η λέξη της εβδομάδας: Η πέρδικα. Επιστ. ονομ: Alectoris graeca (αλεκτορίς, η ελληνική)

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός (24grammata.com)

Γλωσσικά

Το πανέμορφο τούτο πτηνό έχει ένα αρκετά «δύσοσμο» όνομα. Κατά το λεξικό του Μπαμπινιώτη, η λέξη πέρδικα παράγεται από το το ρ. πέρδομαι (: πορδίζω, βδέω > βδελυρός), λόγω του θορύβου που προκαλούν τα φτερά της. Η ερμηνεία της λέξης μπορεί να είναι “δύσοσμη” ο λαός μας, όμως, εδώ και χιλιάδες χρόνια, την αναφέρει στο λόγο του, είτε επειδή θέλει να αναφερθεί στην όμορφη γυναίκα : «καλώς την να την πέρδικα, που περπατάει λεβέντικα» ή την «περδικόστηθη», είτε επειδή αναφέρεται στην καλή υγεία: «σε δυο μέρες θα είσαι περδίκι», είτε αναφέρεται στο θάρρος του ανθρώπου: «το λέει η περδικούλα του». Από τα Ελληνικά προέρχεται και η επιστημονική της ονομασία “alectoris graeca”, ενώ στις περισσότερες γλώσσες φέρει τον προσδιορισμό “graeca” (: η ελληνική). Στα Ιταλικά ονομάζεται: cutornice, στα Αγγλικά:  rock patridge, στα Γαλλικά: perdix bertavella, στα Γερμανικά: alpensteinhuhn, στα Ισπανικά: perdiz grieca, στα Ολλανδικά: europese steenpatrijz. Στα Ελληνικα, η αλεκτορίς, η ελληνική, αποκαλείται και ορεινή πέρδικα ή πέρδικα του βουνού ή μπαρταβέλλα, ή βουνίσια ή πετροπέρδικα.

Η λέξη της εβδομάδας: Το ελαστικό - Από τα 24grammata

γράφει ο Σωτήρης Αθηναίος 

Ο τροχός είναι μία πανάρχαια ανακάλυψη, η οποία παρέμεινε αναλλοίωτη για χιλιάδες χρόνια : ο δίσκος (η πλήμνη), το στεφάνι και το μεταλλικό επίσωτρο. Όμως, μόνο με την παρουσία του καουτσουκ, που θα αντικαταστήσει το μεταλλικό επίσωτρο του τροχού, θα συντελεστεί η πραγματική επανάσταση στην αυτοκίνηση. Το καουτσούκ (Caa- o- chu ) στη διάλεκτο των κατοίκων του Ισημερινού σημαίνει : «τα δέντρο που δακρύζει».Το καουτσούκ λαμβάνεται από το τροπικό φυτό Havea brasiliensis, αφού πρώτα αφαιρεθεί το ελαστικό γαλάκτωμα (latex).

Μετά το 1750 αρχίζει η μεθοδική επεξεργασία του καουτσούκ στην Ευρώπη. Αρχικά, πέτυχαν τον χρωματισμό και τη συνένωση των τεμαχίων καουτσούκ (Gossart, 1791). Εκείνη την εποχή, δημιουργήθηκε, από τους Αγγλους, η λέξη elasticus για να προσδιορίσουν τις ιδιότητες του νέου προϊόντος : νεολατινισμός < elasticus < αρχ. ελλ. : ελαύνω, στη ν.ε.: ελαστικό, λάστιχο κ.α. Μέχρι εκείνη την εποχή, όμως, το ελαστικό το χρησιμοποιούσαν, μόνο, για την κατασκευή αδιάβροχων ενδυμάτων, τιραντών και καλτσοδετών.

Η φράση της εβδομάδας: Το Μέγαρο Μαξίμου. Ήταν ευεργέτης ο Δημήτριος Μάξιμος;

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός (24grammata.com)

 άσχετη απορία: Τι κατάληξη  θα έχει, και πόσο έχει στοιχίσει μέχρι τώρα,  η επιχείρηση “μεταφορά του πρωθυπουργικού γραφείου” από το Μέγαρο Μαξίμου στον έκτο όροφο του Yπουργείου Eσωτερικών; (λεπτομέρειες στο τέλος της σελίδας);

...Το Μέγαρο Μαξίμου δεν ήταν τίποτα άλλο από την ιδιόκτητη κατοικία του Δημητρίου Μαξίμου (1873 – 1955). Ο Δ. Μάξιμος ήταν για πολλά χρόνια διοικητής της Εθνικής Τράπεζας και μετέπειτα πολιτικός με το Λαϊκό Κόμμα. Διετέλεσε υπουργός εξωτερικών (1933 – 1935), γερουσιαστής και εξωκοινοβουλευτικός πρωθυπουργός (1947), όταν ηγήθηκε κυβέρνηση συνεργασίας σε μια προσπάθεια των Αμερικανών να συσπειρώσουν τις πολιτικές δυνάμεις, για να αντιμετωπίσουν την «κομμουνιστική απειλή».

Στην πραγματικότητα το σπίτι ξεκίνησε να χτίζεται, το 1912, από τον εφοπλιστή Αλέξανδρο Μιχαληνό και τη σύζυγο του Ειρήνη Μανούση. Το 1916 πεθαίνει ο Μιχαληνός αφήνοντας το σπίτι ημιτελές, ενώ η χήρα του θα ξαναπαντρευτεί τον Δημ. Μάξιμο. Για λίγα χρόνια το ημιτελές σπίτι αλλάζει ιδιοκτήτη, αφού η Μανούση το πούλησε στον εφοπλιστή Λ. Εμπειρίκο (πατέρας του ποιητή), γιατί, μάλλον, είχε προβλήματα με τα κληρονομικά. Η αγοροπωλησία ήταν, μάλλον, εικονική, αφού η χήρα Μανούση και, πλέον, Μαξίμου θα το ξαναγοράσει

Η λέξη της εβδομάδας: το Σάντουιτς - Από τα 24grammata

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός (24grammata.com)

Τι είναι το Σάντουιτς;

Μη βιαστείτε να απαντήσετε ότι πρόκειται, μόνο, για ένα είδος πρόχειρου φαγητού. Εδώ και αιώνες το Sandwich είναι μια πανέμορφη ιστορική πόλη στη ΝΑ Αγγλία (Κεντ) με πληθυσμό 6800 πολίτες. Ο τέταρτος κόμης του Σάντουιτς, ο Τζον Μόνταγκιου (1718-1792) είχε διατελέσει ως υπουργός Ναυτικών και έμεινε στην Ιστορία ως ο πρώτος άνθρωπος, που “επινόησε” και έδωσε το όνομα του στο συγκεκριμένο είδος φαγητού.

Ο Κόμης δεν έχει χρόνο για να φάει...

Η ιστορία της λέξης ξεκινά, από τη στιγμή που ο κόμης του Σάντουιτς δεν ήθελε να λερώσει τα χέρια του και έδωσε εντολή στον υπηρέτη του να βάλει ένα κομμάτι κρέας ανάμεσα σε δύο φέτες ψωμί. Οι “κακεντρεχείς” υποστηρίζουν ότι ο Κόμης ήταν μανιώδης χαρτοπαίκτης και δεν άφηνε ούτε στιγμή την τράπουλα ακόμα και για το φαγητό.

Η λέξη της εβδομάδας: το Λαμόγιο - Από τα 24 grammata

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός (24grammata.com)

Στο Ολυμπιακό στάδιο της Αθήνας, στον αγώνα Παναθηναϊκού - Εργοτέλη (22/10/2011), αναρτήθηκε πανό που έγραφε «Πολιτικοί λαμόγια, βουλή των βολεμένων. Θα σας πνίξει η οργή των εξεγερμένων». Ο διαιτητής διέκοψε για 8 λεπτά τον αγώνα, προκειμένου να κατέβει το πανό, επικαλούμενος ότι προσβάλει το φίλαθλο πνεύμα.

Το σύνθημα είχε, σαφέστατα, πολιτικό χαρακτήρα (και ισοπεδωτικό, αφού αναφερόταν σε όλους ανεξαιρέτως τους πολιτικούς), αλλά για να διαπιστώσουμε αν ήταν και υβριστικό πρέπει να ερμηνεύσουμε τον όρο "Λαμόγιο/α"

Τα Λαμόγια ήταν οι βοηθοί, οι αβανταδόροι, των παπατζήδων.

Οι καταλήψεις, η παρέλαση και το ΟΧΙ των μαθητών Οι μαθητές λένε ΝΑΙ στην παρέλαση Θα πουν, όμως, ΟΧΙ στους εκπροσώπους μιας πολιτείας που τους εμπαίζει.

 γράφει ο Σωτήρης Αθηναίος (24grammata.com)

Ο Νίκος είναι μαθητής της Γ΄ Λυκείου σε κάποιο Δημόσιο Λύκειο της Αττικής. Μου αρέσει να συζητώ μαζί του, γιατί είναι από τα παιδιά που έχουν άποψη, σωστή ή λανθασμένη δεν έχει καμία, απολύτως, σημασία. Σημασία έχει ότι εκφράζει μια άποψη. Ο Νίκος συμμετέχει ενεργά στις καταλήψεις, ξενυχτά στο σχολείο όχι από μαθητικό χαβαλέ αλλά γιατί πιστεύει, με το πάθος ενός 17χρονου, ότι αδικείται. Δεν ξέρει πως να αντιδράσει, αλλά ξέρει ότι αδικείται. Τσαντίζεται, όταν τον αποκαλούν Τσίπρα Junior. Αυτός, λέει, δεν είναι πολιτικός. Το πρόβλημα του είναι ότι δεν ξέρει τι είναι (και πως θα μπορούσε να ξέρει στα 17 του χρόνια) αλλά επιμένει ότι ξέρει τι είναι αυτό που δε θέλει να γίνει".

- “ένα κάκιστο σχολείο ειναι δεκάδες φορές καλύτερο από ένα κλειστό σχολείο” του εξηγώ και κουνάει το κεφάλι του.

Από τους “Παυσανίες” και την πλατεία Κλαυθμώνος (του 1880) στην… Εφεδρεία (του 2011)

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

Να 'μαστε πάλι εδώ!!!

Έτοιμοι να ξαναζήσουμε τους “Παυσανίες” και την πλατεία (ή τον κήπο) του Κλαυθμώνος. Και ενώ μέχρι τώρα οι ιστορίες σαν και την παρακάτω ενδιέφεραν μόνο όσους ασχολούνται με τα “περίεργα” της ιστορίας, τώρα ξαναμπαίνουν βίαια στη ζωή μας, σαν το κλάμα του παιδιού που ξυπνά, έντρομο, από τους εφιάλτες του, για να μας υπενθυμίσουν για άλλη μια φορά ότι τίποτα, δυστυχώς, δε μαθαίνουμε από την Ιστορία. “Παυσανίες” ονομάζονταν στα τέλη του 1800, μάλλον ειρωνικά, όλοι όσοι απολύονταν (παύονταν > παύση > Παυσανίας) από τη Δημόσια εργασία τους, κάθε φορά που άλλαζε η Κυβέρνηση (η μονιμότητα των Δημοσίων Υπαλλήλων καθιερώθηκε με το σύνταγμα του 1911, άρθρο 102 ). Οι “Παυσανίες”, λοιπόν, έβγαιναν από το υπουργείο των Οικονομικών, που βρισκόταν στην πλατεία 25ης Μαρτίου (αργότερα θα ονομαστεί πλατεία Κλαυθμώνος < κλαυθμός: κλάμα),

Ειδικό αφιέρωμα: “Αυτοκίνητο και Ελληνική Γλώσσα - Από τα ''24grammata''

Το ειδικό αφιέρωμα του 24grammata.com προλογίζει ο Κώστας Καββαθάς (4τροχοί)

Όροι αυτοκίνησης
γράφει ο Κώστας Καββαθάς

Όσοι σκέπτονται, «ψάχνονται» και προβληματίζονται με τα όσα συμβαίνουν στη χώρα που ανθεί φαιδρά η πορτοκαλέα γνωρίζουν ότι η σχέση του μέσου Έλληνα με την τεχνολογία είναι, επιεικώς, προβληματική. Χιλιάδες τα παραδείγματα αλλά, από το πιο χαρακτηριστικά συναντώνται στο χώρο του επιβατικού ή «γιωταχί» και του επαγγελματικού (φορτηγό, κλούβα, νταλίκα κλπ). Η ιστορία μας αρχίζει στη δεκαετία του ’60 που κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα επιβατικά. Τα οποία δεν έχουν τροχούς αλλά «ρόδες», ελαστικά αλλά, λάστιχα που «βυζαίνουν» το δρόμο, δεν έχουν αλεξήνεμα αλλά, «μπαρμπριζ», δεν έχουν ανάρτηση αλλά «σουσπανσιόν» η οποία «ρουφάει τον δρόμο». Ακόμα τα «γιωταχί» δεν διακρίνονταν για την αισθητική ή την αεροδυναμική τους σχεδίαση αλλά, για τον γεγονός ότι ήταν «βάτραχοι», «σκαθάρια», «λιμουζίνες», «κούρσες», και «πολυθρόνες». Τα αυτοκίνητα ήταν καλά αν «έπλεαν» σαν βάρκες και όταν ζύγιζαν πάνω από δύο τόνους αφού έτσι, «κολλούσαν» στο δρόμο σε αντίθεση με τα ελαφρά και που ήταν «τσιγκοπάφυλες» με τα όποια, όταν «τρακάριζες» θα γινόσουν «χαλκομανία».

Οι λέξεις της εβδομάδας: από την άμαξα... στο αμάξι

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

Όσοι, συνήθως, αναφέρονται στην ιστορία του αυτοκινήτου ορίζουν ως απαρχή το 1880 (κινητήρας Otto, αν και υπήρχαν ατμοκινούμενα οχήματα από το 1772). Όμως, τα πράγματα στη ζωή δε στηρίζονται στην παρθενογέννηση. Τα πάντα, ακόμα και τα πιο ασήμαντα, είναι γρανάζια της ίδιας αεικίνητης μηχανής, που ατέρμονα δουλεύει χιλιάδες χρόνια τώρα. Γι αυτό και τα αυτοκίνητα στα τέλη του 1800 δεν είχαν μόνο την αρχιτεκτονική δομή μιας ιππήλατης άμαξας αλλά και την ορολογία, που χρησιμοποιούσαν γι αυτές (άμαξα > αμάξι)**. 24grammata.com (κλικ εδώ)

Έτσι, οδηγώντας ένα αυτοκίνητο μπερλίνα (Berlina, τετράπορτο όχημα, τριών όγκων) καταλήγουμε στην ιππήλατη άμαξα berlina, που κατασκευάστηκε, το 180 αιών., στο Βερολίνο (η πόλη Berlin έδωσε το όνομα της στην άμαξα berlina).

Ξεχασμένοι Ήρωες… ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ για τους Ήρωες, που χάνονται στη Λήθη.

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

Προς αναζήτηση ηρώων· ανθρώπων που αρνήθηκαν το “εγώ” και αγωνίστηκαν για το “εμείς”. Δεν έχει σημασία τι πίστευαν, αν είχαν ευθυκρισία ή αν, τελικά, πέτυχαν το σκοπό τους. Σημασία έχει ότι υπερέβησαν εαυτούς· ακολούθησαν το δύσκολο δρόμο της ανιδιοτελούς άρνησης· θυσιάστηκαν

Αυτούς τους ήρωες ανασύρουμε, στα 24grammata.com, τούτη την εβδομάδα, από τα υπόγεια της λήθης ή της ημιμάθειας (τι, άραγε, είναι το χειρότερο;) Δίχως φανφάρες και επετειακά μνημόσυνα σας καλούμε να γνωρίσετε ή να ξαναθυμηθείτε ήρωες που στοιβάζονται στα αζήτητα της Ιστορίας, επειδή δεν είχαν ενδιαφέρον για τη σχολική εκπαίδευση ή την τηλεοπτική διαβουκόληση.

Υπάρχει ένα αόρατο σχοινί που συνδέει τους φαινομενικά άσχετους βίους του Νικηταρά – Δαούδογλου – Τikas – Παναγίδη – Μουστακλή (τυχαία αναφορά ονομάτων ηρώων).

Η λέξη της εβδομάδας : γορίλλας Οι μυστηριώδεις γυναίκες που τις έλεγαν “γορίλλαι”

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

O γορίλλας, αρχικά, προσδιόριζε μυστηριώδη φυλή με τριχωτές γυναίκες (αι γορίλλαι). Ο G.Germain στο «hesperis», 44, σελ. 218) θεωρεί ότι η λέξη, ίσως, είναι αναγραμματισμός της ελληνικής λέξης οργίλαι (:οργισμένες, επειδή αυτές οι «γυναίκες» θεωρούνταν άγριες).

Η ιστορία της λέξης

Ο γορίλλας είναι ένα άκακο θηλαστικό, ο μεγαλύτερος απ΄ όλους τους πιθήκους, αποκλειστικά χορτοφάγος, ζει στην Κ. Αφρική (στα δάση του Γκαμπόν, του Καμερούν, του Κονγκό) και ποτέ δεν απειλεί τον άνθρωπο (εκτός, αν πρόκειται να αμυνθεί). Ο άνθρωπος, όμως, πάντα φοβάται οτιδήποτε ξεπερνά τον ίδιο (ο γορίλλας έχει βάρος 200-300 κιλά και ύψος 2μέτρα) και γι αυτό απέδωσε αρνητική σημασία στη λ. γορίλλας.

Έτσι, τη λέξη γορίλλας την έχετε, σίγουρα, ακούσει στις φράσεις: «έβαλε δύο γορίλλες να τον φυλάνε» ή «έστειλε τους γορίλλες του», (το ίδιο σωστό με ένα ή με δυο -λ-) γενικά, την έχετε συνδυάσει με οτιδήποτε έχει σχέση με το θηριώδες

Οι λέξεις της εβδομάδας : Σχολείο – Σχόλη (: Αργία) – Σκουλαρίκι και όμως, έχουν ετυμολογική σχέση!!!

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

Οι μαθητές στην Ελλάδα (κυρίως στο Λύκειο) είναι, ίσως, οι πιο ταλαιπωρημένοι άνθρωποι. Όσοι, ιδιαίτερα, φοιτούν σε ιδιωτικό εκπαιδευτήριο ξεκινούν τη μέρα τους από τις 6π.μ. και τελειώνουν περίπου τα μεσάνυχτα. Αυτοί οι ταλαίπωροι μαθητές σε καμία περίπτωση δε θα μπορούσαν να φανταστούν ότι η λ. σχολείο είχε ως αρχική σημασία την ανάπαυση, την ησυχία, τον ελεύθερο χρόνο (< αρχαία ελληνική λέξη: σχόλη). Η αρχική σημασία της λ. σχόλης είχε την έννοια του: “βραδύνω, αργοπορώ” («σχολήν τίθημι» : αργοπορώ) ή («σχολή γίγνεται»: υπάρχει καιρός). Με το ίδιο νόημα απαντάται και σήμερα στη φράση: «Κυριακή γιορτή και σχόλη». (Για πρώτη φορά στο διαδίκτυο, όλα τα σχολικά βιβλία (220) του Δημοτικού, Γυμνασίου, Λυκείου σε τρία εύχρηστα e-book εντελώς δωρεάν από τα 24grammata.com)