Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Λέξεις. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Λέξεις. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Παρασκευή 2 Αυγούστου 2013

Από που βγήκαν διάφορες γνωστές φράσεις;


Πηγή/Αναδημοσίευση: Το κουνάβι
Έστειλε ο  Crazy butcher

Λαϊκές φράσεις που εξακολουθούν να είναι διαχρονικές και να τις χρησιμοποιούμε καθημερινά:

Χρωστάει της Μιχαλούς: Η λαϊκή έκφραση συνδέεται με τη μετεπαναστατική ζωή στο Ναύπλιο, πρωτεύουσα τότε της Ελλάδας. Συγκεκριμένα, μετά την επανάσταση του 21 υπήρχε στο Ναύπλιο μια ταβέρνα που ανήκε σε μια γυναίκα, τη Μιχαλού.
Η Μιχαλού είχε το προτέρημα να κάνει «βερεσέδια» αλλά υπό προθεσμία. Μόλις εξαντλείτο η προθεσμία – και η υπομονή της – στόλιζε τους χρεώστες της με «κοσμητικότατα» επίθετα. Όσοι τα άκουγαν, ήξεραν καλά ότι αυτός που δέχεται τις «περιποιήσεις» της «χρωστάει της Μιχαλούς».

Έφαγα χυλόπιτα: Γύρω στα 1815 υπήρχε κάποιος κομπογιαννίτης, ο Παρθένης Νένιμος, ο οποίος ισχυριζόταν πως είχε βρει το φάρμακο για τους βαρύτατα ερωτευμένους.
Επρόκειτο για ένα παρασκεύασμα από σιταρένιο χυλό ψημένο στο φούρνο. Όσοι λοιπόν αγαπούσαν χωρίς ανταπόκριση, θα έλυναν το πρόβλημά τους τρώγοντας αυτή τη θαυματουργή πίτα – και μάλιστα επί τρεις ημέρες, κάθε πρωί, τελείως νηστικοί.

Τρίτη 24 Απριλίου 2012

Ντοπιολαλιά Διστόμου- Η έρευνα και η μελέτη, συνεχίζεται


Φωτογραφία από το Πρωτοχριστιανικό οινοποιείο στην περιοχή Βερβά ή Καστρί, στο Δίστομο
Συνεχίζω να παραθέτω κάποιες λέξεις από την Ντοπιολαλιά του Διστόμου. Λέξεις που χάνονται στα βάθη της ιστορίας και που δυστυχώς δεν μιλιούνται από τους νεώτερους, καθώς χάνεται και η εξ ίσου αρχέγονη προφορά.
Για να δείτε τα προηγούμενα άρθρα περί Ντοπιολαλιάς, κάντε ΚΛΙΚ ΕΔΩ.
Να τονίσουμε ότι πιο κοντά στην Διστομίτικη λαλιά, ή σχεδόν ίδια κατά 90%, είναι τα παραπαρνάσσια χωριά και ορισμένα μέρη της Φωκίδας, ( Αράχωβα, Δελφοί, Αμφίκλεια, Δαύλεια, Κίρρα,Δεσφίνα κλπ ).
Οι λέξεις είναι από το αρχείο του Διστομίτη διανοούμενου, Στάθη Σταθά
  1. Κοινώνω = Βάζω φαγητό > παρ ( Θεία κοινωνία )
  2. Βοδώνω = Προλαβαίνω >  Αρχ ( Ευοδώνω )

Τρίτη 24 Ιανουαρίου 2012

οι λέξεις της εβδομάδας: τσιγάρο, πούρο, τραμπούκος - Από τα 24grammata



γράφει ο Γιώργος Δαμιανός
1. Έχουμε λέξεις των Μάγια στο καθημερινό μας λεξιλόγιο;
Απάντηση: μπορεί η προφητεία των Μάγια να είναι μακριά από τη ζωή του κάθε λογικού ανθρώπου, αλλά λέξεις των Μάγια έχουν ενταχθεί στην καθημερινή μας ζωή. Μία από αυτές είναι το “τσιγάρο”...για τη συνέχεια κλικ εδώ
2. Ποια σχέση μπορεί να έχει το πούρο και πουριτανός; για την απάντηση κλικ εδώ
3. Υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα στα πούρα και τον τραμπούκο; για την απάντηση κλικ εδώ

Τετάρτη 4 Ιανουαρίου 2012

Οι λέξεις της εβδομάδας, από τα 24grammata


Οι λέξεις της εβδομάδας:
Α. Ο “Γιάννης” και ο “Θεόδωρος” είναι το ίδιο όνομα; (Το εβραϊκό όνομα “Ιωάννης” αποδόθηκε στα Ελληνικά ως “Θεόδωρος”) για περισσότερα κλικ εδώ
Β. Γιατί γιορτάζουμε τα Θεοφάνια στις 6 Ιανουαρίου; κλικ εδώ
Γ. Αλήθεια, τι σημαίνει η λέξη “καλικάντζαρος” ; κλικ εδώ

> Για τις αρχές του Ιανουαρίου 2012 ετοιμάζουμε το νέο e-magazine Θρακικός ΑντίκΤυπος (τα πάντα γύρω από τον πολιτισμό της Θράκης, Αρχισυνταξία: Αθ. Τσακνάκης. Παράλληλη ηλ. έκδοση του 24grammata.com. (Για περισσότερες πληροφορίες κλικ εδώ)

Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου 2011

Η λέξη της εβδομάδας : γορίλλας Οι μυστηριώδεις γυναίκες που τις έλεγαν “γορίλλαι”

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

O γορίλλας, αρχικά, προσδιόριζε μυστηριώδη φυλή με τριχωτές γυναίκες (αι γορίλλαι). Ο G.Germain στο «hesperis», 44, σελ. 218) θεωρεί ότι η λέξη, ίσως, είναι αναγραμματισμός της ελληνικής λέξης οργίλαι (:οργισμένες, επειδή αυτές οι «γυναίκες» θεωρούνταν άγριες).


Η ιστορία της λέξης
Ο γορίλλας είναι ένα άκακο θηλαστικό, ο μεγαλύτερος απ΄ όλους τους πιθήκους, αποκλειστικά χορτοφάγος, ζει στην Κ. Αφρική (στα δάση του Γκαμπόν, του Καμερούν, του Κονγκό) και ποτέ δεν απειλεί τον άνθρωπο (εκτός, αν πρόκειται να αμυνθεί). Ο άνθρωπος, όμως, πάντα φοβάται οτιδήποτε ξεπερνά τον ίδιο (ο γορίλλας έχει βάρος 200-300 κιλά και ύψος 2μέτρα) και γι αυτό απέδωσε αρνητική σημασία στη λ. γορίλλας.
Έτσι, τη λέξη γορίλλας την έχετε, σίγουρα, ακούσει στις φράσεις: «έβαλε δύο γορίλλες να τον φυλάνε» ή «έστειλε τους γορίλλες του», (το ίδιο σωστό με ένα ή με δυο -λ-) γενικά, την έχετε συνδυάσει με οτιδήποτε έχει σχέση με το θηριώδες

Τρίτη 6 Σεπτεμβρίου 2011

Οι λέξεις της εβδομάδας : Λεξιλογικοί “Νόστοι”


Ελληνικές λέξεις που ξενιτεύτηκαν και επέστρεψαν αγνώριστες, όπως : γκλάμουρ , πλάζ, μασίφ, πόζα, σενάριο, μπουάτ, μαρμελάδα, πέναλτι, πιάτσα, τζίρος, λαζάνια, κρετίνος, κουπόνι, λαζάνια, μπαλλέτο, γόνδολα και πολλές πολλές άλλες

 
γράφει ο καθηγητής Γιώργος Μπαμπινιώτης (βιογραφικό, εργογραφία)

 
Ο «νόστος», η επιστροφή στην πατρίδα (από το ρήμα νέομαι «επιστρέφω»), δεν χαρακτήρισε μόνο «τη γλυκιά προσμονή τής επιστροφής στην πατρίδα» που κατέληξε στο νόστιμος, αλλά έδωσε και «τον ψυχικό πόνο που γεννάει αυτή η προσμονή», τη νοσταλγία. Και ήταν μάλιστα οι Γάλλοι που κατέφυγαν στις ελληνικές λεξιλογικές πηγές, πλάσσοντας πρώτοι αυτοί το άλγος τού νόστου, το nostalgie. Ετσι, από άλλο δρόμο, η λέξη επέστρεψε στη «λεξιλογική πατρίδα» της.

Τρίτη 14 Δεκεμβρίου 2010

Τα μελομακάρονα, τα μακαρόνια και ο μακαρίτης. Υπάρχει ετυμολογική σχέση ανάμεσα τους;



 Ηλεκτρονικό περιοδικό για τη Γλώσσα, την Ιστορία και τον Πολιτισμό.

Η λέξη της εβδομάδας από τα 24γράμματα: Τα μελομακάρονα, τα μακαρόνια και ο μακαρίτης. Υπάρχει ετυμολογική σχέση ανάμεσα τους;

Παρουσίαση με λίγα λόγια: Είναι  εύκολο να συνδυάσουμε την ετυμολογία του χριστουγεννιάτικου παραδοσιακού γλυκίσματος, του μελομακάρονου, από τις λέξεις: μέλι +  μακαρόνι. Μη ψάξετε, όμως, να βρείτε ομοιότητα σχήματος ανάμεσα στα  μακαρόνια και τα μελομακάρονα. Ψάχνοντας προσεκτικά σε ελληνικά και ξένα  λεξικά θα βρείτε την εκδοχή ότι η λέξη “μ ακαρόνι” παράγεται από τη μεσ.  ελληνική λέξη “μακαρωνία” (: νεκρώσιμο δείπνο με βάση τα ζυμαρικά). Η μακαρωνία με τη σειρά της έρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη “μακαρία”, που  δεν ήταν άλλο από την ψυχόπιτα, δηλαδή, ένα κομμάτι άρτου, στο σχήμα  του μελομακάρονου, το οποίο το προσέφεραν μετά την κηδεία. Στους  νεότερους χρόνους ένα γλύκισμα που έμοιαζε με τη μακαρία βουτήχτηκε στο  μέλι και γι αυτό ονομάστηκε μελομακάρονο.