''Κατά Σαδδουκαίων'' - Την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου, στο Θέατρο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης.

Το Περιοδικό & οι Εκδόσεις Οδός Πανός και το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης σας προσκαλούν στην παρουσίαση του τεύχους 160 του περιοδικού αφιερωμένου στον Μίκη Θεοδωράκη και στην προβολή της ταινίας του καθηγητή Μάκη Βαρλάμη «Κατά Σαδδουκαίων». 
Την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2013, στις 19:00 (ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ), στο Θέατρο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης.
Μιλούν:
Κ. Γεωργουσόπουλος, Μ. Ανδρουλάκης, Χ. Θλιβέρη (επιμελήτρια τ.χ.) και ο τιμώμενος Μίκης Θεοδωράκης
Ο Γιώργος Χρονάς συνομιλεί με τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Μάκη Βαρλάμη για τον ποιητή Μιχάλη Κατσαρό και την ταινία «Κατά Σαδδουκαίων». 
Ακολουθεί η ταινία του Μάκη Βαρλάμη, ο οποίος έρχεται από τη Βιέννη όπου ζει, ειδικά για την παρουσίαση.
Την εκδήλωση συντονίζει ο Γιώργος Χρονάς.

Ποίηση:  Μιχάλης Κατσαρός,

Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης

'Έργο αφιερωμένο στη μνήμη του Δημήτρη Δεσποτίδη

ΟΙ ΣΑΔΔΟΥΚΑΙΟΙ 

Θρησκευτική, πολιτική αίρεση των Ιουδαίων, που εμφανίζεται κατά τον 2^ο αι. π.Χ. Στηριζόταν στην εκκλησιαστική, αγροτική και πολιτική αριστοκρατία, στους ανώτερους υπαλλήλους και στους πλούσιους εμπόρους. Οι Σαδδουκαίοι κατέλαβαν διοικητικές θέσεις στην εκκλησία και την πολιτική ζωή και έγιναν το πολιτικό στήριγμα των Χασμοναίων. Είχαν μεγάλες διαφορές με τους Φαρισαίους στα ζητήματα της λατρείας. απέρριπταν την προσκόλληση των Φαρισαίων για την υπερβατικότητα του Θεού, οι Σαδδουκαίοι πίστευαν στην ανθρώπινη μορφή του και απέρριπταν τη διδασκαλία για το πεπρωμένο και την ανάσταση των νεκρών, την αθανασία της ψυχής κ.ά. Δίδασκαν ότι ο Θεός δεν επεμβαίνει στα ανθρώπινα και πίστευαν στην ελευθερία της βούλησης και την ελευθερία του ανθρώπου να επιλέγει ανάμεσα στο καλό και τι κακό. [1]

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΘΕΤΗ 

Η αντίληψη μιας σύγχρονης μουσικής τραγωδίας διακατέχει τα τρία έργα αυτής της περιόδου (1980-'83), την «Τρίτη και την « Έβδομη Συμφωνία», καθώς και το « Κατά Σαδδουκαίων ».  Και τα τρία έργα στηρίζονται πάνω σε ποιητικά κείμενα , που σηματοδοτούν τη γενική ευαισθησία που διαπερνά το κάθε έργο, αλλά που προπαντός αποτελούν την ιδεοκρατική-στοχαστική ραχοκοκαλιά που γύρω της «χτίζεται» το ηχητικό οικοδόμημα . 

Σέβομαι και νιώθω το σύγχρονο μέσο ακροατή, τον καθένα και ιδιαίτερα τον Έλληνα. Επειδή γνωρίζω ότι η γενική μουσική του αγωγή δεν του επιτρέπει ακόμα (εξάλλου είναι ένα ανοιχτό πρόβλημα αν θα τού το «επιτρέψει» ποτέ)να ταυτίζεται με απόλυτες μουσικές φόρμες, στηρίζω τη μουσική μου πάνω σε «ζώντα» ποιητικά κείμενα, που κι εκείνον τον βοηθούν να ανακαλύπτει με τη βοήθεια του λόγου και της λογικής την ιδεοκρατική ταυτότητα τού έργου αλλά κι εμένα με εξυπηρετούν διπλά. 

Πρώτον, γιατί ο μουσικός στοχασμός αναπηδά πλουσιότερα- για την προσωπική μου ευαισθησία- μέσα από την ποιητική ευαισθησία του κειμένου.  

Και, δεύτερον, γιατί χρησιμοποιώ έτσι την ανθρώπινη φωνή (χορωδία, σολίστ, απαγγελία), που τη θεωρώ στοιχείο πολύτιμο, για να μην πω απαραίτητο, στην επικοινωνία της μουσικής με τον σύγχρονο μέσο ακροατή. 

Δεν θεώρησα το «Κατά Σαδδουκαίων» σαν συμφωνία (τώρα το βλέπω) επηρεασμένος ασφαλώς από φορμαλιστικές καταπιέσεις. Γιατί κατά τα άλλα, ως μουσικό στοχαστικό έργο, κατά τη γνώμη μου, έχει όλα τα στοιχεία αυτού που αποκαλώ σύγχρονη μουσική τραγωδία. Ο αποσπασματικός χαρακτήρας των ποιημάτων με οδήγησε αναγκαστικά σε επτά μουσικά μέρη, διαφορετικά στην επιφάνεια το ένα από το άλλο.

Όμως κάτω από αυτές τις επιφανειακές «διαστάσεις», υπάρχει το ενιαίο τραγικό στοιχείο καθώς εκφράζεται μέσα από τις θέσεις και αντιθέσεις του τραγικού προσώπου απέναντι σ' ένα καίριο πρόβλημα του καιρού μας - το πιο καίριο θα έλεγα-, το πρόβλημα της Εξουσίας. Είναι η τραγωδία της ελεύθερης συνείδησης που μπορεί να συμφιλιώνει το αίμα με το τριαντάφυλλο, τη βεβαιότητα ότι αυτός είναι ο μοναδικός δρόμος κι εμείς είμαστε καταδικασμένοι να τον αγαπούμε και να τον τρέφουμε με το αίμα μας, πατώντας με απελπισμένη πίστη πάνω στα καρφιά του.  

Αν οι νέοι μας σήμερα κατανοούσαν σωστά αυτή τη σκληρή διαλεκτική του καιρού μας, πολλά πράγματα θα ήταν για πολλούς ευκολότερα. Μα κι αυτή η «σκοπιμότητα» να έλειπε, εγώ πάλι θα συνέθετα του «Σαδδουκαίους» γιατί με εκφράζουν. Όχι σαν άτομο αλλά σαν γενιά. Κι όχι οποιαδήποτε γενιά. Αλλά τη γενιά του Εμφυλίου. Των νέων κομμουνιστών που σήκωσαν ένα βουνό κι όταν αυτό τους έλιωνε κάτω από το συντριπτικό του βάρος οι νέοι το δόξαζαν γιατί ήξεραν ότι το βουνό αυτό ήταν μαζί λαός και ιστορία. 

Θα ήταν κάτι παραπάνω από βεβήλωση, σκέτη ιστορική μυωπία, να εγκαταλείψει κανείς το πάθος των «Σαδδουκαίων» και να εκφυλίσει το μέγεθος σε πεζά επεισόδια είτε φτηνή ανεκδοτολογία. Να το συγκεκριμενοποιήσει.  Τότε θα έπρεπε να διαλύσουμε τον Παρθενώνα για να δούμε την «ουσία» των υλικών. 

Είναι, λοιπόν, το «Κατά Σαδδουκαίων » μια μορφή σύγχρονης τραγωδίας που, για λόγους καθαρά συμβατικούς, της δίνω την ονομασία της καντάτας[2]. 

Διαβάστε την υπόλοιπη ανάλυση και τα μελοποιημένα μέρη εδώ: http://theodorakism.blogspot.gr/2013/11/blog-post_25.html#more

Στο ίδιο μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο το έργο.