Δεν μπορεί να υπάρξει δικαιοσύνη και αποκατάσταση για τα εγκλήματα του ναζισμού χωρίς αποζημιώσεις και επανορθώσεις. Μια απάντηση του Αριστομένη Συγγελάκη στον Μιχάλη Χαραλαμπίδη

 

 

Στις 27.1.2013, τιμήθηκε η επέτειος της απελευθέρωσης του στρατοπέδου εξολόθρευσης Άουσβιτς - Μπιρκενάου (27.1.1945). Στο πλαίσιο αυτό οργανώθηκε στο Δήμο Βιάννου Κρήτης εκδήλωση τιμής και μνήμης για τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας. Βασικός ομιλητής ήταν ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης.

Ο Μ. Χαραλαμπίδης, είναι άνθρωπος με ισχυρή θεωρητική συγκρότηση, αξιόλογη σκέψη και αναμφισβήτητους αγώνες. Ωστόσο η ομιλία του είχε φάουλ, το κυριότερο των οποίων ήταν ότι τάχθηκε ουσιαστικά κατά της διεκδίκησης των αποζημιώσεων, με το επιχείρημα ότι "δεν μπορούμε να χρηματοποιήσουμε τους νεκρούς μας"!!!

 Στον Μ. Χαραλαμπίδη απάντησε  με το  κείμενο που ακολουθεί (καθώς δεν ήταν παρών),ο κ. Αριστομένης Ι. Συγγελάκης, Μέλος της Σ.Ε. του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδικήσεων των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα. που φιλοξενείται από σήμερα σε τοπική εφημερίδα της Κρήτης,όπως μας πληροφορεί όίδιος στέλνοντας μας και το παραπάνω εισαγωγικό κείμενο. 

Πρόκειται - μας γράφει - για ένα ζήτημα με ισχυρή ηθική βάση και ευρύτερες προεκτάσεις (ιστορικές, οικονομικές, νομικές και ιδίως πολιτικές, την περίοδο μάλιστα ανόδου σε Ελλάδα και Ευρώπη νεοναζιστικών μορφωμάτων), που δεν κατέστη έως τώρα κεντρικό ζήτημα λόγω της διαχρονικής ευθύνης των ελληνικών κυβερνήσεων, που με ελάχιστες εξαιρέσεις δεν διεκδίκησαν τις αποζημιώσεις και επανορθώσεις.

 Ωστόσο οι πληγές παραμένουν ανοικτές, οι λογαριασμοί δεν έκλεισαν, ο αγώνας συνεχίζεται μέχρι την τελική δικαίωση! Αξίζει -όπως μας προτρέπει και ό ίδιος ο συγγραφέας- να το διαβάσουμε και να το σχολιάσουμε.

 

Δεν μπορεί να υπάρξει δικαιοσύνη και αποκατάσταση

για τα εγκλήματα του ναζισμού χωρίς αποζημιώσεις και επανορθώσεις -

Μια οφειλόμενη απάντηση στον Μιχάλη Χαραλαμπίδη.

<<Όπως πληροφορήθηκα από την πολύ ενημερωμένη ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας σας, ο εκλεκτός σύντροφος από τα παλιά Μιχάλης Χαραλαμπίδης, βασικός ομιλητής στην πρόσφατη εκδήλωση μνήμης για τα θύματα του Ναζισμού, που έλαβε χώρα στη Βιάννο στις 27.1.2013, είπε πολλά κι ενδιαφέροντα αλλά κι άλλα που χρήζουν απάντησης. Ποιος για παράδειγμα μπορεί να μην σταθεί επαινετικά στη φράση του ότι «η θυσία της Βιάννου θα έπρεπε να είχε αναδειχθεί σε ζήτημα εθνικό, αλλά και σε ευρωπαϊκό, γιατί όχι και οικουμενικό»; Ή, ποιος δεν χαιρετίζει με ενθουσιασμό την πρότασή του για αποκατάσταση των γκρεμισμένων και καμένων σπιτιών που βοηθούν στην ανάκληση και διατήρηση της ιστορικής μνήμης;

Μας εκπλήσσει όμως η διαφωνία του με τη διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων, με το επιχείρημα μάλιστα ότι «δεν μπορούμε να χρηματοποιήσουμε τους νεκρούς μας»!!!

Λυπάμαι που θα το πω, διότι πραγματικά εκτιμώ βαθύτατα τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη, τη σκέψη και τους αγώνες του, αλλά η συγκεκριμένη φράση θυμίζει ρητορική όσων είναι απέναντι στην εθνική προσπάθεια διεκδίκησης των αποζημιώσεων προς τα θύματα και συνολικά των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα. Θα του απαντήσω λοιπόν με τις ίδιες φράσεις που χρησιμοποίησα πριν 10 χρόνια, όταν επισκέφθηκα το Μίτενβαλντ της Βαυαρίας συμμετέχοντας σε ένα συνέδριο διαμαρτυρίας που οργάνωσαν Γερμανοί αντιναζιστές ενάντια στην ετήσια παρουσία βετεράνων, μελών και φίλων της 1^ης Μεραρχίας Ορεινών Καταδρομών της Βέρμαχτ, που ευθύνεται για μερικά από τα μεγαλύτερα Ολοκαυτώματα και στην Ελλάδα (αξίζει να διαβάσετε το βιβλίο «το Αιματοβαμμένο Εντελβάις» του ιστορικού Χέρμαν Φρανκ Μάγερ, από τις εκδόσεις Εστία). Ένα συνέδριο δηλαδή εναντίον των εκδηλώσεων του αίσχους, όπου οι επιζώντες σφαγείς και οι φίλοι τους τιμούσαν τη μνήμη των νεκρών τους- υπευθύνων για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας! (Εκδηλώσεις που γίνονται κάθε έτος ανήμερα την Πεντηκοστή στο ορεινό αυτό θέρετρο και τις οποίες ακόμα δεν έχουν απαγορεύσει οι γερμανικές αρχές! Κι αυτό είναι ενδεικτικό της έλλειψης ειλικρινούς σεβασμού, ακόμη και σήμερα, του επίσημου γερμανικού κράτους στα θύματα του ναζισμού…).

Τόνισα λοιπόν στις 7.6.2003, μπροστά σε γερμανικό ακροατήριο, τα εξής:

«Κάποιοι υποκριτικά, ανέντιμα και υστερόβουλα μας ρωτούν: μπορείτε να αποτιμήσετε σε χρήματα την αξία της ανθρώπινης ζωής; Ή επίσης ρωτούν: Μήπως θέλετε άραγε να καταστρέψετε τη γερμανική οικονομία και συνεπώς τη Γερμανία;  Μήπως τελικά απλώς θέλετε να γίνετε πλούσιοι εις βάρος μας και προσχηματικά επικαλείστε τα θύματα;

Κάποιοι άλλοι, εξίσου κακοπροαίρετα, δήθεν απορούν: Γιατί τώρα; Γιατί δεν προσπαθούσατε νωρίτερα;

            Και εμείς απαντούμε:

Φυσικά και δεν μπορεί οποιαδήποτε αποζημίωση να αναπληρώσει τις ανθρώπινες απώλειες, αλλά αυτό δεν ακυρώνει τις δίκαιες αξιώσεις των οικογενειών των θυμάτων που επιζητούν έμπρακτη μεταμέλεια του γερμανικού κράτους και δικαίωση.

Δείξαμε τεράστια υπομονή και δώσαμε το χρονικό περιθώριο και την ευκαιρία στο γερμανικό λαό να αναστηλώσει τη χώρα του. Τώρα, μετά από την επανένωση των δύο Γερμανιών και τη συγκρότηση ενός ενιαίου γερμανικού κράτους εξέλιπε και το τελευταίο επιχείρημα και έχουμε νόμιμες αξιώσεις από το φυσικό διάδοχο του Γ’ Ράιχ, την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας.

Και βέβαια δεν προσδοκούμε να πλουτίσουμε από τις γερμανικές αποζημιώσεις.

Απλώς θα είναι μια ελάχιστη εύλογη και δίκαιη ικανοποίηση κυρίως για τις οικογένειες των θυμάτων, για τον πόνο και την καταστροφή που προκάλεσαν τα γερμανικά στρατεύματα».

Τα λόγια αυτά απέσπασαν το θερμό χειροκρότημα των Γερμανών αντιναζιστών και δημοκρατών – στοιχείο σημαντικό για τα αισθήματα του γερμανικού λαού. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι κεντρικό σύνθημα - αίτημα της ομάδας «ΑΚ Δίστομο» από το Αμβούργο και άλλων αντιναζιστών από τη Γερμανία, κατά τη διάρκεια της δίκης στη Χάγη όπου ήρθαν για να στηρίξουν τον αγώνα των θυμάτων του Διστόμου, είναι «Δικαιοσύνη και αποζημίωση». Διότι πιστεύουν ακράδαντα, ότι αν δεν υπάρξει έμπρακτη μεταμέλεια του γερμανικού κράτους, με τη μορφή της αποζημίωσης των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας, δεν μπορεί να κλείσει οριστικά το κεφάλαιο του ναζισμού για να προχωρήσουμε σταθερά στην ελπιδοφόρα νέα περίοδο ειλικρινούς συνεργασίας και στέρεας φιλίας μεταξύ των δύο χωρών. Πολλοί γερμανοί δημοκράτες, ακριβώς επειδή αγαπούν την πατρίδα τους, την θέλουν οριστικά απαλλαγμένη από το ναζισμό, με εκκαθαρισμένες τις υποχρεώσεις της, λυτρωμένη από το παρελθόν της. Εμείς έχουμε το δικαίωμα να ζητάμε κάτι λιγότερο απ’ αυτό;

Θα ήθελα να σημειώσω επίσης ότι η αποζημίωση των θυμάτων είναι ηθικά και πολιτικά, προϋπόθεση για να ικανοποιηθεί και το αίτημα της απόδοσης των κρατικών επανορθώσεων, της επιστροφής του κατοχικού δανείου και των κλαπέντων αρχαιολογικών θησαυρών. Ουσιαστικά δηλαδή η διεκδίκηση της αποζημίωσης των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας, ενισχύει ηθικά και τις άλλες, εξίσου δίκαιες, αξιώσεις μας, καθώς αποτελεί το σημειολογικά φορτισμένο στοιχείο που συνεγείρει τους δημοκράτες, τους υπέρμαχους του δικαίου και τους υπερασπιστές των ανθρώπινων αξιών όπου γης.

Κατά τα άλλα συμφωνώ με τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη ότι αυτό που οφείλει να διεκδικήσει η Βιάννος, είναι η αποκατάσταση. Θα πρόσθετα: αποκατάσταση και δικαιοσύνη. Αλλά πώς άραγε θα υπάρξει αποκατάσταση και πώς θα αποδοθεί δικαιοσύνη όταν είναι μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού όσοι δικάστηκαν για τη διάπραξη εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας; Όταν επί 70 χρόνια η στάση του γερμανικού κράτους συνίσταται στην «προκλητική ατιμωρησία» των υπευθύνων και έκανε τα πάντα, έως και εκβιασμούς απέναντι σε αδύναμες ή και ενδοτικές ελληνικές κυβερνήσεις, για να σώσει από καταδίκη ή και να απελευθερώσει από τη φυλακή τους μετρημένους στα δάκτυλα του ενός χεριού Γερμανούς σφαγείς, που μπόρεσαν να εντοπιστούν και να δικαστούν στην Ελλάδα;

Πώς θα αποδοθεί δικαιοσύνη όταν κανένα από τα θύματα του χιτλερισμού στην Ελλάδα δεν έχει αποζημιωθεί; Όταν από πλευράς γερμανικού κράτους δεν έχει ειπωθεί ούτε καν μία ξεκάθαρη, θαρραλέα συγνώμη, χωρίς υπεκφυγές και λεκτικά παιχνίδια, μία συγγνώμη που θα γλύκανε λίγο τον πόνο των θυμάτων;

Συμφωνώ επίσης, ότι «η Βιάννος μπορεί να γίνει το ηθικό και διανοητικό εργαστήρι, όπου θα υφαίνονται ηθικές αξίες κι αυτό θα είναι το καίριο χτύπημα στην ιδεολογία του ναζισμού». Κι αυτό μας φέρνει όλους, το Δήμο Βιάννου, την Ένωση Θυμάτων Ολοκαυτώματος αλλά και την Περιφέρεια Κρήτης, την Κυβέρνηση και το λαό απέναντι στις ευθύνες μας: να φτιάξουμε ένα Μουσείο Εθνικής Αντίστασης και Ολοκαυτώματος ανάλογο της ιστορίας μας, να αναδείξουμε το υπέροχο πανδημοτικό Ηρώο και τους τόπους των ομαδικών εκτελέσεων, να συνεργαστούμε με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας μας για την εκπόνηση μεταπτυχιακών εργασιών και διδακτορικών διατριβών για το Ολοκαύτωμα της Βιάννου, να φροντίσουμε να διδάσκεται στα σχολεία μας η ιστορία του τόπου, να οργανώνουμε ένα πανελλήνιο συνέδριο κάθε χρόνο, να οργανώσουμε εργαστήρια σύγχρονης ιστορίας προσελκύοντας ενδιαφέρον κι επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο.

Αλλά και να συνεχίσουμε τη διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων και των άλλων οφειλών της Γερμανίας (ακόμα «και ένα μάρκο να ήταν», όπως είναι ο τίτλος του πρόσφατου βιβλίου του Μανόλη Γλέζου), αποσκοπώντας, πέραν της δικαίωσης των θυμάτων και της ανάδειξης της ιστορικής μνήμης, να δοθεί ένα μήνυμα ισχυρό προς τους σύγχρονους επίδοξους θιασώτες του ναζισμού, ότι κανείς δεν μπορεί να αποφύγει τις συνέπειες των πράξεών του κι όσα χρόνια κι αν χρειαστεί να περάσουν, θα έρθει η ώρα που θα αποδώσει λογαριασμό και θα υποστεί τις συνέπειες των πράξεών του.

Επισημαίνω, για μία ακόμη φορά, ότι δεν διεκδικούμε τις αποζημιώσεις, τις επανορθώσεις, το κατοχικό δάνειο και την επιστροφή των αρχαιολογικών θησαυρών επειδή διακατεχόμαστε από εχθρικά αισθήματα προς τη Γερμανία. Κάθε άλλο! Είμαστε σταθερά προσηλωμένοι στην ειρήνη, τη φιλία και τη συνεργασία μεταξύ της Ελλάδας και της Γερμανίας. Φιλία και συνεργασία όμως σε μια βάση ειλικρίνειας, ισότητας και αμοιβαιότητας, η οποία επιβάλλει στον ελληνικό και γερμανικό λαό να αγωνιστούμε από κοινού για την ανάδειξη της ιστορικής μνήμης, την απόδοση των γερμανικών οφειλών και την οριστική συντριβή του ναζισμού, εγκαινιάζοντας μία νέα περίοδο δημιουργίας, προόδου και αλληλεγγύης μεταξύ των δύο λαών και προσπάθειας για την πραγματική ενοποίηση της Ευρώπης.

Θα κλείσω το σημείωμά μου αυτό, όπως έκλεισα την ομιλία μου στο Μίτενβαλντ, απευθυνόμενος στους Γερμανούς δημοκράτες (7.6.2003):

«Είναι ζήτημα δικαιοσύνης, μείζον ζήτημα ηθικής τάξης και ζήτημα σεβασμού της ιστορικής μνήμης αυτά τα εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας να αναγνωριστούν και όσοι ευθύνονται γι’ αυτά να τιμωρηθούν, να στιγματισθούν ηθικά και να απομονωθούν πολιτικά και κοινωνικά. Αλλά το πιο σπουδαίο είναι ότι η έμπρακτη αναγνώριση της τραγωδίας από την ίδια τη Γερμανία θα αποτελέσει μοναδική συμβολή στην ειρήνη, την αληθινή φιλία και την αρμονική συνεργασία μεταξύ των χωρών και των λαών μας κι ένα ισχυρό μήνυμα ηθικής δεοντολογίας, το οποίο θα βοηθήσει τη χώρα σας να απαλλαγεί οριστικά από τη σκιά του ναζισμού και από τον εφιάλτη για τις πληγές που προκάλεσε κάποτε ένα παρανοϊκό γερμανικό κράτος. Ας παλέψουμε λοιπόν όλοι μαζί, ενωμένοι, ενάντια στο ναζισμό και το φασισμό, ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τη βαρβαρότητα, ενάντια στη λήθη. Ας παλέψουμε μαζί για ειρήνη και δημοκρατία, για αλληλεγγύη και για το κοινό μας μέλλον. Σας ευχαριστώ».    

Σας ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία

Αριστομένης Ι. Συγγελάκης

Οδοντίατρος MSc, Πολιτικός Επιστήμων MSc,

Μέλος της Σ.Ε. του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης

των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα.

Email: saristomenis@yahoo.com