Δίστομο είναι κωμόπολη και έδρα του ομώνυμου δήμου στο νομό Βοιωτίας με 3.350 (2001) κατ. Βρίσκεται σε υψόμετρο 450 μ., έκταση 80 τ.χλμ. και 18 χλμ. δυτικά από τη Λιβαδειά, κοντά στην αρχαία πόλη Αμβρώσου ή Αμβρύσου, που καταστράφηκε κατά τη διάρκεια του ιερού πολέμου από το Φίλιππο.
Αναπτύχθηκε μετά την εκμετάλευση των κοιτασμάτων βωξίτη που βρέθηκαν κοντά του.
Κατά την Επανάσταση του 1821 έγιναν εκεί σπουδαίες μάχες: το 1821 ο Γκούρας νίκησε τους Τούρκους και το 1827 ο Νότης Μπότσαρης με 400 περίπου Σουλιώτες διέλυσε 2.500 Τούρκους του Κιουταχή. Εκεί τραυματίστηκε ο Μάρκος Μπότσαρης.
Το Δίστομο είναι ιστορική πόλη, έγινε δυστυχώς όμως πασίγνωστη από την απάνθρωπη καταστροφή που έπαθε από τους Γερμανούς.
Στις 10 Ιουνίου του 1944 έφτασε στο Δίστομο πλήθος από Γερμανούς στρατιώτες, με σκοπό να ανακαλύψουν τις αντιστασιακές δυνάμεις που είχαν αναπτύξει μεγάλη δράση εκεί. Ντύθηκαν πολιτικά 50 Γερμανοί και μπήκαν σε ελληνικά φορτηγά αυτοκίνητα που είχαν επιτάξει και ξεκίνησαν για την Άμφισσα, ενώ άλλοι Γερμανοί τους ακολουθούσαν οπλισμένοι καλά. Πριν φύγουν, διάταξαν τους κατοίκους του Δίστομου να κλειστούν στα σπίτια τους και να μη βγουν προτού ξαναγυρίσουν αυτοί. Με τα πολιτικά που φόρεσαν οι Γερμανοί ήθελαν να ξεγελάσουν τους Έλληνες αντάρτες και να μπορέσουν να τους πλησιάσουν.
Όταν όμως τα αυτοκίνητα των Γερμανών έφτασαν στη θέση Καταβόθρα, δέχτηκαν την επίθεση των Ελλήνων ανταρτών. Σ' αυτή την επίθεση απάντησαν και οι Γερμανοί που στο μεταξύ ενισχύθηκαν με ισχυρές δυνάμεις. Οι Έλληνες αναγκάστηκαν να φύγουν αφήνοντας πίσω τους 15 νεκρούς και οι Γερμανοί έχασαν 6 από τους δικούς τους και είχαν και άλλους 15 τραυματισμένους.
Ο θυμός τους που δε μπόρεσαν να συλλάβουν τους αντάρτες ήταν απερίγραπτος. Η οργή τους ήταν ασυγκράτητη και ξέσπασαν στον άοπλο και ανυπεράσπιστο πληθυσμό του Δίστομου. Το τι έγινε τότε δεν περιγράφεται. Οι Γερμανοί έδειξαν όλη τους την απανθρωπιά και τη βαρβαρότητά τους. Χαρακτηριστικό δείγμα της βαρβαρότητας αυτής είναι το γεγονός ότι κακοποίησαν κατά το χειρότερο τρόπο τον ιερέα του Δίστομου, τον οποίο τελικά εκτέλεσαν. Ακόμα μπήκαν στα σπίτια και σκότωσαν τα μωρά στις αγκαλιές των μητέρων τους. Άρπαξαν τις νέες και όμορφες κοπέλες και αφού τις βίασαν τις σκότωσαν με πολλών ειδών μαρτύρια. Δεν έκαναν καμιά διάκριση· όποιον συναντούσαν, τον έσφαζαν· και γέρους και γριές ακόμα και όσους γύριζαν από τα χωράφια τους. Στο τέλος έβαλαν φωτιά και στα σπίτια.
Η καταστροφή ήταν ανεπανόρθωτη. Συνολικά δολοφονήθηκαν 218 κάτοικοι.
Η εγκληματική και άνανδρη εκείνη πράξη των Γερμανών προκάλεσε την αγανάχτηση όλου του τότε πολιτισμένου κόσμου. Η φριχτή εντύπωση που έκανε εκείνη την εποχή το γεγονός, όταν το περίγραψε ο ραδιοφωνικός σταθμός του Λονδίνου, ήταν τόσο μεγάλη, ώστε όλος ο ελεύθερος κόσμος διαμαρτυρήθηκε. Η γερμανική κυβέρνηση τότε αναγκάστηκε να εκδώσει ανακοίνωση για να λιγοστέψει την κακή εντύπωση και να επιρρίψει τις ευθύνες στους κατοίκους του Δίστομου.
Μετά το τέλος του πολέμου το Ελληνικό Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου ζήτησε να ανακαλύψει τον αρχηγό που οργάνωσε την απάνθρωπη εκείνη πράξη του Δίστομου. Αποκαλύφτηκε ότι ήταν ο υπολοχαγός Χανς Ζάμπελ, που πιάστηκε στο Παρίσι και κλείστηκε στις γαλλικές φυλακές και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Ελλάδα για να δικαστεί. Στο διάστημα όμως της προφυλακίσεως και προανακρίσεως του στην Ελλάδα ζητήθηκε από τη Δυτική Γερμανία για να δικαστεί παράλληλα και από εκεί. Η Ελλάδα τον παράδωσε, αλλά δεν ξαναγύρισε από τη Γερμανία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου