Τρίτη 29 Ιουλίου 2025

Αύγουστος γεμάτος Σκαρίμπα, στην Αγία Ευθυμία Φωκίδας

Τα Σκαρίμπεια 2025 , οι πολύπτυχες εκδηλώσεις αφιερωμένες για άλλη μια χρονιά στον μεγάλο Έλληνα λογοτέχνη Γιάννη Σκαρίμπα, ξεκινάνε  στην γενέτειρα του Αγία Ευθυμία Φωκίδας, το Σάββατο 2 Αυγούστου και θα ολοκληρωθούν τη Δευτέρα 18 Αυγούστου.

Το πρόγραμμά τους, όπως αναφέρει το ΔΣ του Συλλόγου Αγιοευθυμιωτών, περιλαμβάνει ιδιαίτερα ποιοτικές και  ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις (που αναλυτικά μπορείτε να βρείτε εδώ: https://www.agiathimia.com

Επιπλέον, την Κυριακή 10 Αυγούστου και ώρα 9.15 το βράδυ, στον προαύλιο χώρο του Αγίου Ευθυμίου και στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Δελφών "Το Λάλον Ύδωρ", θα πραγματοποιηθεί "Βραδιά Ελληνικής και Βιεννέζικης Οπερέτας", με ελεύθερη είσοδο.

Ο Γιάννης Σκαρίμπας (Αγία Ευθυμία Φωκίδος28 Σεπτεμβρίου 1893 – Χαλκίδα21 Ιανουαρίου 1984) ήταν Έλληνας λογοτέχνης, κριτικός, θεατρικός συγγραφέαςποιητής και πεζογράφος.

Το έργο του, αναφέρει η βικιπαίδεια, εντυπωσιακό σε έκταση και ποικιλία, σημαδεύτηκε από την έντονη αντιδικία του με τις καθιερωμένες αξίες της ζωής και του αστικού πολιτισμού. Εισήγαγε επίσης υπερρεαλιστικά στοιχεία στην ελληνική πεζογραφία. Θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους της ελληνικής λογοτεχνίας.

Ο Γιάννης Σκαρίμπας ήταν γόνος ιστορικής οικογένειας από την Αγία Ευθυμία , αφού ο πατέρας του, Ευθύμιος Σκαρίμπας, ήταν απόγονος αγωνιστών της Επανάστασης του 1821. Ξεκίνησε τις εγκύκλιες σπουδές του στο σχολαρχείο του Αιγίου και τις ολοκλήρωσε στην Πάτρα στο Α' Γυμνάσιο Πατρών

Υπηρέτησε στον Ελληνικό Στρατό, την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο μακεδονικό μέτωπο, ως ανθυπασπιστής στο 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων, όπου διακρίθηκε, τραυματίστηκε στο σβέρκο και παρασημοφορήθηκε. Το 1919 προσλήφθηκε στο τελωνείο της Χαλκίδας, γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και παντρεύτηκε με την Ελένη Κεφαλινίτη με την οποία απέκτησε πέντε παιδιά. 

Μετά τον γάμο του αποσπάστηκε στο νεοσύστατο τελωνείο Νέων Ψαρών (σημερινής Ερέτριας), ενώ το 1922 επανήλθε ως εκτελωνιστής στη Χαλκίδα.

Στα γράμματα εμφανίστηκε κατά τη δεκαετία του 1910 με ποιήματα και πεζά που δημοσίευσε σε διάφορα περιοδικά της Αθήνας και στις εφημερίδες Εύριπος και Εύβοια της Χαλκίδας, χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Κάλλις Εσπερινός. 

Η πρώτη του επίσημη εμφάνιση με το πραγματικό του όνομα έγινε το 1929, όταν έλαβε το Α΄ βραβείο διηγήματος για το πεζό Ο καπετάν Σουρμελής ο Στουραΐτης, το οποίο δημοσίευσε στο περιοδικό Ελληνικά Γράμματα του Κωστή Μπαστιά

Το εικονοκλαστικό του ύφος όσο και ή ιδιόρρυθμη γλώσσα πού χρησιμοποίησε στα έργα του, προκάλεσε αίσθηση για την εποχή εκείνη. Βραβεύθηκε με το Πρώτο Κρατικό Βραβείο λογοτεχνίας το 1976 για το αντιπολεμικό μυθιστόρημά του του, Φυγή προς τα εμπρός.

 Μελοποιήθηκαν ποιήματά του

Ο Μπάρμπα-Γιάννης Σκαρίμπας, όπως ήταν γνωστός στους φίλους του, έζησε όλη του τη ζωή στη Χαλκίδα και ταξίδεψε ελάχιστα. Κείμενά του υπάρχουν δημοσιευμένα και σε περιοδικά ενώ αρκετοί στίχοι του έχουν μελοποιηθεί. Τα πιο γνωστά μελοποιημένα ποιήματά του είναι Σπασμένο καράβι, Ουλαλούμ και Εαυτούληδες για τα οποία που έγραψαν μουσική αντίστοιχα οι συνθέτες Γιάννης ΣπανόςΝικόλας Άσιμος και Διονύσης Τσακνής.

Πέθανε στις 21 Ιανουαρίου 1984 και τάφηκε δημοσία δαπάνη στο κάστρο του Καράμπαμπα.

Το 1998 το σπίτι του όπου γεννήθηκε στην Αγία Ευθυμία ο Γιάννης Σκαρίμπας ανακηρύχθηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο καθώς "χρειάζεται κρατική προστασία (...)  επειδή συνδέεται με έναν από τους αξιολογότερους Έλληνες λογοτέχνες του 20ού αιώνα".

Το 1984 ιδρύθηκε στη Χαλκίδα ο Πολιτιστικός Σύλλογος Φίλοι Γ. Σκαρίμπα, με βασικούς στόχους την προβολή του έργου του Γιάννη Σκαρίμπα, η συγκέντρωση παντός είδους υλικού σχετικού με την εν γένει ζωή του, η δημιουργία Πολιτιστικού Κέντρου-Μουσείου στο όνομα του συγγραφέα, τη συμμετοχή στην πολιτιστική ζωή της Χαλκίδας και όχι μόνο. Στη γενέτειρά του Αγία Ευθυμία, όπως προαναφέραμε, οργανώνονται κάθε χρόνο εκδηλώσεις αφιερωμένες στη μνήμη του, τα ''Σκαρίμπεια''.

Δείτε και ακούστε εδώ το ''Σπασμένο Καράβι'' από τον Κώστα Καράλη. 

Ο Κώστας Καράλης τραγουδά το "Σπασμένο καράβι" από το ομώνυμο ποίημα του Γιάννη Σκαρίμπα που μελοποίησε ο Γιάννης Σπανός. Απόσπασμα από εκπομπή της ΕΡΤ που παρουσίασε ο Γ. Παπαστεφάνου.

https://youtu.be/O6nLChp_lfI?si=xKRI7FCgkDskWz53

Δεν υπάρχουν σχόλια: