ΕΝΕΠΙΓΡΑΦΟ ΒΑΘΡΟ ΑΝΔΡΙΑΝΤΑ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΓΑΛΛΙΗΝΟΥ

Τον περασμένο Απρίλιο διενεργήθηκε, στην περιοχή του αρχαίου Κάστρου Διστόμου, σωστική ανασκαφή από κλιμάκιο της Ι' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Δελφών ( Ι' ΕΠΚΑ ).

Σε κτήριο της ύστερης ρωμαιοκρατίας το οποίο ήλθε στο φως, ανακαλύφθηκε εντοιχισμένο ενεπίγραφο βάθρο αγάλματος του Γαλλιηνού, << συναυτοκράτορος >> του πατέρα του, Βαλεριανού, από το 235 μ.χ, και διαδόχου του από το 260, όταν ο Βαλέριος συνελήφθη από τους Πέρσες και πέθανε στην αιχμαλωσία.

Η επιγραφή πιθανότατα χρονολογείται από το 267 μ,χ -οπότε έγινε η εκστρατεία του Γαλλιηνού στην Ελλάδα εναντίων των Γότθων επιδρομέων- και πάντως πριν από το 268 μ.χ, έτος δολοφονίας του Γαλλιηνού στην Ιταλία από τον τον στρατό του.

Ο θάνατος του αυτοκράτορα εξηγεί, ίσως, την απομάκρυνση του ανδριάντα από την αρχική του θέση. Το άγαλμα , όμως, είναι πιθανό να καταστράφηκε σε κάποια επιδρομή των Γότθων ή των Ερούλων, οι οποίοι εκείνη την εποχή μάστιζαν την Ελλάδα.

Η επιγραφή μνημονεύει πρώτο το όνομα του Γαλλιηνού < ΓΑΛΛΙΑΝΟΝ > και μετά εκείνο του πατέρα του. Ακολουθεί το όνομα Αυρηλίου Νεικηφόρου, άρχοντος της πόλης Αμβρύσσου ( πόλη της Φωκίδας, στον Παρνασσό, στη θέση του σημερινού Διστόμου ), στην οποία τελούντο γυμνικοί και ιππικοί αγώνες. Ένας από τους

<< επιμελητάς >> οι οποίοι μνημονεύονται στην επιγραφή, μετά το όνομα του άρχοντα , είναι ο Αυρήλιος Θεαγένης, γνωστός από τη νίκη του στο << στάδιον παίδων >> ( αγώνας με ευρύ κύκλο συμμετοχών ) λίγο μετά το 212 μ.χ ( Inscr. Graecarium ΙΧ , i. II, Phokis, 12 ).

Η επιγραφή στο βάθρο του ανδριάντα του Γαλλιηνού , ο οποίος μας σώζει, όπως γίνεται σαφές, τα ονόματα των διοργανωτών και των νικητών αγώνων, σώζει και το όνομα του

<< επιμελητεύοντος >> Αυρηλίου Αντέρωτος, ο οποίος εμφανίζεται ως ο πατέρας του Θεαγένους.

Στην παλαιότερη επιγραφή παραλειπόταν το πατρώνυμο του Θεαγένους κι έτσι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ότι ο πατέρας του ήταν εκείνος που είχε την διαχείριση των οικονομικών και των βραβείων του << αγώνος >>.

Σε μικρή απόσταση από την επιγραφή βρέθηκε ένας μεγάλος ακανόνιστος λίθος, με σημεία επεξεργασίας για ομαλοποίηση και στήριγμα σε τοιχοποιία, ο οποίος παρουσιάζει μια επιφάνεια με διαστάσεις όχι μεγαλύτερες εκείνες του ανώτερου τμήματος του βάρθου ( 0,44 Χ 0,41 μ. ). Πιστεύουμε ότι αυτό πρέπει να είναι ό,τι απέμεινε από τον ανδριάντα του Γαλλιηνού-έστω κι αν δεν σώζει ουδεμία πλαστική επιφάνεια.

Ευχαριστούμε θερμά τον κύριο Σωτήρη Ραπτόπουλο, αρχαιόλογο ( Ι' ΕΠΚΑ ), για την ευγενή παραχώρηση του παρόντος υλικού

Το υλικό πάρθηκε και αντιγράφτηκε για την ιστοσελίδα μας, από το αρχαιολογικό περιοδικό Corpus.

Ο αρχαιολόγος Παπαχατζής που έχει μεριμνήσει και σχολιάσει, με παραπομπές πηγών, το έργο του περιηγητή Παυσανία, στο έργο του

<< ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ >>, κάνει λόγω και παραπέμπει στις πηγές του και μία άλλη επιγραφή, πάλι από την Ρωμαϊκή εποχή, με ονόματα νικητών, προς τιμήν άλλου αυτοκράτορα της πόλης αυτή τη φορά.

Θα δημοσιευθεί σύντομα.
Το σημείο που βρέθηκε η επιγραφή είναι το οικόπεδο του Ι.Δημάκα στις παρυφές του Κάστρου.

Ευχαριστώ πολύ την αρχαιολόγο Άννα Λουκίδου για την πολύτιμη βοήθεια που προσέφερε.