Προσοχή: Τι ισχύει για το Ελαιοκομικό Μητρώο και η υποχρεωτική δήλωση παραγωγής λαδιού, ακόμα και μηδενική, από συνταξιούχους! Εξοντωτικά πρόστιμα από 100-5.000 €

ΠΗΓΗ: ecopress.gr

Κανονικά ισχύει η ρύθμιση που προβλέπει εξοντωτικά πρόστιμα για τους επαγγελματίες αγρότες αλλά και τους ιδιώτες μικροπαραγωγούς ελαιόλαδου σε περίπτωση που δεν υποβάλλουν δήλωση στην πλατφόρμα του Ελαιοκομικού Μητρώου κάθε έτος για την συγκομιδή τους ακόμα και εάν είναι μηδενική και επιπλέον να δηλώνουν στην εφορία τυχόν αγροτικό εισόδημα και στον ΕΦΚΑ εάν αποκτούν αγροτικό εισόδημα από ελαιόλαδο και είναι συνταξιούχοι.  Τι λένε και τι αποσιωπούν τα αρμόδια υπουργεία. 

 Η ΚΥΑ 77979/2025, με την οποία ενεργοποιείται το μέτρο έβαλε στο επίκεντρο μια νέα υποχρέωση για τους ελαιοπαραγωγούς, εισάγοντας έλεγχο μέσω ψηφιοποίησης της παραγωγής και κύρωση σε περίπτωση παράλειψης. Όμως, η υλοποίησή της βρίσκει εμπόδια στην πράξη: τεχνικά προβλήματα, καθυστερήσεις, αντιδράσεις και ελλείψεις διαβούλευσης.

Το ΥΠΑΑΤ, αντιλαμβανόμενο τα πρακτικά εμπόδια, αποφάσισε να αναβάλει την έναρξη εφαρμογής της ρύθμισης για την περίοδο 2026-2027. Από την άλλη μεριά, το Υπουργείο Οικονομικών κρατά στάση «εκτός προβολής», χωρίς επίσημες δημόσιες τοποθετήσεις.

Η επόμενη ελαιοκομική περίοδος θα δείξει κατά πόσο η κυβέρνηση θα καταφέρει να εφαρμόσει τον νόμο με συνέπεια — και χωρίς να επιβαρύνει υπέρμετρα τον μικρό παραγωγό.

Τι είναι η ΚΥΑ 77979/2025

Με την Κοινή Υπουργική Απόφαση 77979/21-03-2025 (ΦΕΚ Β’ 1749/10-04-2025), το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων επιχειρεί να ορίσει συμπληρωματικά μέτρα για την εφαρμογή του άρθρου 49 του νόμου 5035/2023, που αφορά την υποβολή δηλώσεων συγκομιδής ελαιοκάρπου από τους ελαιοπαραγωγούς.

Στην πράξη, κάθε παραγωγός που κατέχει ελαιοτεμάχιο – είτε ήδη εγγεγραμμένος είτε όχι – υποχρεούται να επικαιροποιήσει το Ελαιοκομικό Μητρώο και να υποβάλει, ψηφιακά, δήλωση συγκομιδής εντός της περιόδου από 1η Οκτωβρίου έως 31 Μαΐου της επόμενης χρονιάς, ακόμα και αν η παραγωγή είναι μηδενική.

Σε περιπτώσεις μη υποβολής, καθυστέρησης ή ανακριβούς δήλωσης, προβλέπονται διοικητικά πρόστιμα τα οποία φτάνουν έως και 5.000 €. ανάλογα με το μέγεθος της εκμετάλλευσης (π.χ. για πάνω από 1.000 δέντρα).

Όμως, το ζήτημα δεν είναι μόνο το τι προβλέπει η απόφαση — αλλά το πώς και πότε θα εφαρμοστεί. Και εδώ είναι που αναδύονται αντιφάσεις και προβλήματα.

Η αντίδραση του ΥΠΑΑΤ και η μετάθεση του μέτρου

Παρά την έγκριση της απόφασης, το ΥΠΑΑΤ αναγνώρισε ότι υπάρχουν σοβαρά τεχνικά προβλήματα στην ενημέρωση του Ελαιοκομικού Μητρώου και στη διασύνδεσή του με άλλες βάσεις δεδομένων.

Σε δελτίο Τύπου της 30ης Σεπτεμβρίου 2025, ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Γιάννης Ανδριανός ανακοίνωσε ότι η υποχρέωση υποβολής δηλώσεων συγκομιδής μετατίθεται για την ελαιοκομική περίοδο 2026-2027. με έναρξη την 1η Οκτωβρίου 2026.

Το Υπουργείο καλεί ωστόσο τους παραγωγούς να επικαιροποιήσουν από τώρα τα στοιχεία τους και να είναι «έτοιμοι» για την ορθή εφαρμογή της διαδικασίας μόλις ενεργοποιηθεί.

Η ανακοίνωση αυτή θεωρήθηκε αναγκαίο «ρυθμιστικό ανάχωμα» ώστε να αποφευχθούν αυθαίρετες κυρώσεις σε παραγωγούς, που δεν θα έχουν προλάβει να προσαρμοστούν εγκαίρως.

Υπουργείο Οικονομικών: σιωπή ή αμηχανία;

Από ό,τι διαπιστώνεται μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν δημόσιες τοποθετήσεις ή δελτία Τύπου από το Υπουργείο Οικονομικών, σχετικά με την ΚΥΑ 77979/2025 ή τις διατάξεις περί προστίμων σε ελαιοπαραγωγούς.

Η απουσία αυτή είναι ενδεικτική του γεγονότος ότι η ευθύνη και η διαχείριση της συγκεκριμένης ρύθμισης αναλαμβάνονται κυρίως από το ΥΠΑΑΤ. Η σιωπή του οικονομικού υπουργείου ενισχύει την εντύπωση ότι το θέμα αντιμετωπίζεται περισσότερο ως αγροτικό και λιγότερο ως δημοσιονομική υπόθεση μέχρι στιγμής.

Αντιδράσεις και προβληματισμοί

Η απόφαση έχει δεχτεί έντονη κριτική από παραγωγούς και φορείς:

Αγροτικοί φορείς καταγγέλλουν  ότι η ΚΥΑ εκδόθηκε «με προχειρότητα, χωρίς επαρκή διάλογο» και κινδυνεύει να επιβαρύνει τους παραγωγούς χωρίς αντίκρισμα. Επίσης εντοπίζουν «παγίδες», όπως η ασαφής ρύθμιση για τις αποθηκευμένες ποσότητες που δεν έχουν διατεθεί έως τη λήξη της προθεσμίας (31 Μαΐου), θέτοντας υπό αμφισβήτηση τον τρόπο που θα αξιολογούνται οι δηλώσεις σε ενδεχόμενο έλεγχο.

Σε πολιτικό επίπεδο κόμματα της αντιπολίτευσης επισημαίνουν ότι πρόστιμα 100 €, 500 €, 1.000 €. 3.000 € ή 5.000 €, ανάλογα με τον αριθμό των δέντρων — καθίστανται ιδιαίτερα βαρύ φορτίο για μικρές εκμεταλλεύσεις. Σχετική είναι η ερώτηση που κατέθεσαν βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ προς τα συναρμόδια υπουργεία στη Βουλή. Δείτε εδώ στο ecopress

Η επίσημη ανακοίνωση του ΥΠΑΑΤ

«Η υποχρέωση υποβολής δηλώσεων απορρέει από την κοινοτική νομοθεσία και τον εθνικό νόμο 5035/2023 (άρθρο 49), με στόχο την προστασία της παραγωγικής και εμπορικής αλυσίδας, την αποτροπή αθέμιτων πρακτικών και τη διασφάλιση της ποιότητας και ασφάλειας του ελαιολάδου» τονίζεται σε επίσημο δελτίο Τύπου του ΥΠΑΑΤ με τίτλο:  «Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης: Μετατίθεται για την ελαιοκομική περίοδο 2026-2027 η υποχρεωτική υποβολή Δηλώσεων Συγκομιδής Ελαιοκάρπου», το οποίο αναφέρει αναλυτικά τα εξής:.

«Σύμφωνα με δήλωση του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Γιάννη Ανδριανού, ύστερα από συνεργασία με τον Υπουργό κ. Κώστα Τσιάρα, η υποχρεωτική εφαρμογή των Δηλώσεων Συγκομιδής Ελαιοκάρπου, που είχε θεσπιστεί με την ΥΑ 77979/21-3-2025 (ΦΕΚ 1749 Β), μετατίθεται για την επόμενη ελαιοκομική περίοδο, με έναρξη από την 1η Οκτωβρίου 2026.

Η υποχρέωση υποβολής δηλώσεων απορρέει από την κοινοτική νομοθεσία και τον εθνικό νόμο 5035/2023 (άρθρο 49), με στόχο την προστασία της παραγωγικής και εμπορικής αλυσίδας, την αποτροπή αθέμιτων πρακτικών και τη διασφάλιση της ποιότητας και ασφάλειας του ελαιολάδου.

Κατά την πιλοτική εφαρμογή του μέτρου σε αρκετές Περιφερειακές Ενότητες, ιδίως σε περιοχές με έντονη έλαιο καλλιέργεια, προέκυψαν τεχνικά ζητήματα στην ενημέρωση του ελαιοκομικού μητρώου. Για τον λόγο αυτό, το ΥΠΑΑΤ αποφάσισε τη μετάθεση της υποχρεωτικότητας για την οποία σύντομα θα εκδοθεί σχετική υπουργική απόφαση.

Παρά την παράταση, το ΥΠΑΑΤ συνιστά στους παραγωγούς, ιδιοκτήτες και μισθωτές ελαιοκτημάτων να απευθύνονται από τώρα στις τοπικές Διευθύνσεις Αγροτικής Ανάπτυξης, ώστε να ενημερώνουν το μητρώο τους και να είναι έτοιμοι για την ορθή και έγκαιρη υποβολή Δηλώσεων Συγκομιδής από τον Οκτώβριο του 2026».