Οι ποινικολόγοι της χώρας βράβευσαν τον αείμνηστο ευπατρίδη της δικηγορίας Γιάννη Σταμούλη: Να κρατηθούν ζωντανές οι αξιώσεις γερμανικών επανορθώσεων

 

Η Ένωση Ποινικολόγων και Μαχόμενων Δικηγόρων βράβευσε (δια της κόρης του δικηγόρου Χριστίνας Σταμούλη) τον κορυφαίο νομικό, αγωνιστή των δικαιωμάτων και εμπνευστή και στυλοβάτη των γερμανικών επανορθώσεων Γιάννη Σταμούλη.

Μια ηθική βράβευση, συμβατή με το χρέος του νομικού κόσμου σε έναν άνθρωπο που σήκωσε μόνος του – μέχρι να κινηθεί το πολιτικό προσωπικό της χώρας- ένα ιστορικό βάρος απέναντι στην ναζιστική θηριωδία στη χώρα, πραγματοποίησε το ΔΣ της Ένωσης Ποινικολόγων και Μαχόμενων Δικηγόρων της χώρας , στο συνέδριο τους στη Χαλκίδα.

Η τιμητική βράβευση από τον Αντεισαγγελέα ΑΠ ε.τ. και νέο μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της Ένωσης Βασίλη Μαρκή αφορούσε τον αείμνηστο Γιάννη Σταμούλη (στην δικηγόρο κόρη του Χριστίνα Σταμούλη) για όσα πέτυχε ξεκινώντας τον δικαστικό αγώνα στην Ελλάδα (μόνος και χωρίς συμπαράσταση επι σειρά ετών) για τη δικαίωση τελικά των θυμάτων του Διστόμου από τους Ναζί. 

Όπως αναφέρει η Ένωση “τα απαράγραπτα κατά το Διεθνές Δίκαιο εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας κινδυνεύουν στη χώρα μας με βιολογική παραγραφή, καθώς με την πάροδο του χρόνου, εκλείπουν πλέον οι πολίτες που νομιμοποιούνται ενεργητικά να προσφύγουν στη δικαιοσύνη. Η Ενωση Ποινικολογων και Μαχόμενων Δικηγόρων τίθεται στη διάθεση όλων των συναδέλφων που συνδέονται άμεσα η έμμεσα με Μαρτυρικούς Τόπους και Χωριά προκειμένου είτε να ανακινηθούν οι ήδη ασκηθείσες αγωγές της περιόδου 1995-1997, είτε να ασκηθούν νέες όπου αυτό είναι εφικτό και τους καλεί να έρθουν σε επαφή μαζί της.

Τα μέλη του ΔΣ

Γιαννης Γλύκας Πρόεδρος

Ιφιγένεια Βασιλοπούλου Αντιπρόεδρος

Χριστίνα Βαθειά Αντιπρόεδρος

Βαγγέλης Γκιγκιλίνης Γεν. Γραμματέας

Κωνσταντίνος Μαντζουράνης Ταμίας

Βασίλης Ταουξης επ. Πρόεδρος

Γιώτα Παντελεάκη επ. Αντιπρόεδρος

Η βράβευση

Στο πλαίσιο των εργασιών του 21ου Συνεδρίου της Ένωσης Ποινικολόγων και Μαχόμενων Δικηγόρων, που διεξήχθη στην Χαλκίδα, με θεματική την Προστασία του Περιβάλλοντος και την σχετική Προδικασία, τιμήθηκε -για πρώτη φορά από τον κόσμο των μαχόμενων δικηγόρων- η μνήμη του γνωστού δικηγόρου Γιάννη Σταμούλη. Από το ευρύ πεδίο υποθέσεων, με τις οποίες ασχολήθηκε κατά τη διάρκεια της δικηγορικής του καριέρας, στο Συνέδριο έγινε ιδιαίτερη αναφορά στη σπουδαία υπόθεση της διεκδίκησης των γερμανικών αποζημιώσεων, με την οποία ο εκλιπών συνέδεσε κυριολεκτικά τη ζωή του.

Η Υπόθεση Δίστομο -όπως είναι πλέον γνωστή- αποτελεί μια εξαιρετικά πρωτότυπη κίνηση με την οποία, το 1995 επί πρωθυπουργίας Ανδρέα Παπανδρέου, η Ελλάδα έθεσε προς τη Γερμανία το θέμα των πολεμικών επανορθώσεων, συνδυάζοντας την πολιτική κίνηση της επίδοσης ρηματικής διακοίνωσης, με την προσφυγή στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Λιβαδειάς για των αποζημίωση των συγγενών των θυμάτων και των επιζησάντων από τη Σφαγή της 10ης Ιουνίου 1944.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, καθ’ όλη τη διάρκεια της μεταπολεμικής περιόδου, η Γερμανία είχε επιλέξει μια στρατηγική «διμερούς συνδιαλλαγής», με την οποία αντιμετώπιζε κάθε φορά ad hoc τις εκκρεμότητες που είχε με τα κράτη και τις κοινότητες (κυρίως τη διεθνή εβραϊκή κοινότητα) που είχαν υποστεί τη ναζιστική θηριωδία. Τις διάφορες επι μέρους συμφωνίες τις έκλεισε ενώ, τυπικά και σε επίπεδο διεθνούς έννομης τάξης, η υποχρέωσή της να αποζημιώσει τελούσε σε αναστολή, με τη σύμφωνη γνώμη 19 κρατών τα οποία συνυπέγραψαν, κατά τη διάρκεια της Συνδιάσκεψης του Λονδίνου το 1953. Η Ελλάδα δεν είχε ποτέ συμπεριληφθεί στις χώρες αυτές και δεν είχε ποτέ λάβει οποιαδήποτε αποζημίωση, εκτός από την περίπτωση της καταβολής 115 εκ μάρκων, στα τέλη της δεκαετίας του ’50. Μια αποζημίωση που όμως αφορούσε αποκλειστικά και μόνον τα θύματα της εθνικοσοσιαλιστικής θεωρίας (εβραίους, ρομά, κομμουνιστές και ομοφυλόφιλους) και όχι τους χιλιάδες των αμάχων που έχασαν τη ζωή τους, εξ αιτίας παρανοϊκών αντιποίνων. 

Η ιδέα να ακουστούν τα θύματα και να επιληφθεί η Δικαιοσύνη ενός θέματος που μέχρι εκείνη τη στιγμή το χειρίζονταν μόνον οι Κυβερνήσεις, ανήκει στον τιμηθέντα δικηγόρο Γιάννη Σταμούλη. Η αγωγή του Διστόμου ασκήθηκε το 1995 από την τότε Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Βοιωτίας, η οποία ορίστηκε εκπρόσωπος όσων εκ των Διστομιτών, συμφωνούσαν στην κίνηση αυτή. Όταν ο Γιάννης Σταμούλης ζήτησε από το Νομαρχιακό Συμβούλιο Βοιωτίας την απαιτούμενη, γι αυτό, εξουσιοδότηση τους είχε πει:

«Η τρομερή ανθρωποθυσία των αμάχων Διστομιτών, τότε μόνο θα βρει την δικαίωσή της, όταν η σύγχρονη και οι επερχόμενες γενιές, ορκιστούν στις ψυχές των θυμάτων ότι θα φράξουν το δρόμο σε κάθε προσπάθεια αναβίωσης του φασισμού και του ναζισμού και θα θεμελιώσουν σε ατράνταχτο βάθρο τους δημοκρατικούς θεσμούς».

Στα 27 χρόνια που πέρασαν από εκείνη την ημέρα, το Δίστομο, το οποίο ξεκίνησε το «δικονομικό του ταξίδι» από το Πολυμελές Πρωτοδικείο Λιβαδειάς, περνώντας από την Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, προκάλεσε τη δικαστική κρίση των Ιταλικών Δικαστηρίων όλων των βαθμών, του Διεθνούς Δικαστηρίου Χάγης και του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ρώμης και δημιούργησε σπουδαία νομολογία για το Ανθρωπιστικό Δίκαιο.

Το παράδειγμα αυτό κλήθηκαν τότε να το ακολουθήσουν όλες οι Νομαρχίες στα χνάρια της Νομαρχικής Αυτοδιοίκησης Βοιωτίας. Κάποιες από τις αγωγές που ασκήθηκαν εκείνη την εποχή προχώρησαν και άλλες εγκαταλείφθηκαν ή πάγωσαν για διάφορους λόγους.

Παράλληλα, τα διεθνοπολιτικά δεδομένα αυτής της πολυετούς περιόδου επηρέασαν πολύ σοβαρά τον σχεδιασμό και τη γενικότερη εξέλιξη της ελληνικής διεκδίκησης και η συνέχιση σήμερα των δικαστικών κινήσεων από τους υπόλοιπους Μαρτυρικούς Τόπους, πέραν του ότι θα διασφάλιζε την ιστορική μνήμη, διατηρεί για την Ελλάδα ένα πολύ ισχυρό διαπραγματευτικό όπλο στην περίπτωση που κάποια Κυβέρνηση αποφασίσει να απαιτήσει μια, επι ίσοις όροις, διαπραγμάτευση με τη σύγχρονη δημοκρατική Γερμανία η οποία τόσα χρόνια διαχειρίστηκε την ενοχή της με μεγάλη αλαζονεία. Η πάροδος του χρόνου λειτουργεί σε βάρος αυτών των στόχων καθώς μέρα με την ημέρα επιζήσαντες και άμεσοι συγγενείς θυμάτων που έχουν το δικαίωμα να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη πεθαίνουν και ο αριθμός των δικαιούχων μειώνεται.

dikastiko.gr

Χριστίνα Σταμούλη: “Παράδειγμα προς μίμηση”

“Το Δίστομο, με τη δικαστική του διαδικασία, άνοιξε τον δρόμο για την παραδειγματική απαξίωση των φρικτών εγκλημάτων κατά της Ανθρωπότητας, που διέπραξαν τα ναζιστικά στρατεύματα στην Πατρίδα μας, κατά τη διάρκεια της κατοχικής περιόδου ’41-’44.

Η εντυπωσιακή πορεία της υπόθεσης, ενώπιον εθνικών και διεθνών δικαστηρίων και fororum, περιλαμβάνει πλέον -27 χρόνια μετά την πρώτη κίνηση- πολλές δικαστικές αποφάσεις και πληθώρα θεωρητικών μελετών και αναλύσεων.

Πρόκειται για μια πορεία η οποία μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση, για όλους τους Μαρτυρικούς Τόπους και Χωριά της Ελλάδας, όχι για λόγους εκδίκησης των σύγχρονων κρατών που διαδέχθηκαν τα εγκληματικά μορφώματα του Β’ ΠΠ και των πολιτών τους, αλλά γιατί η πανηγυρική αυτή απαξίωση μπορεί να λειτουργήσει παιδευτικά και βιωματικά στο πλαίσιο της σύγχρονης Ευρώπης”.

*Δικηγόρος- Διαχειρίστρια του Αρχείου Ι.Ε. Σταμούλη