Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ - Του συμπατριώτη μας, Γιώργου Ι. Λούκα

Του Γιώργου Λούκα.
Στη σύγχρονη εποχή , η κοινωνία αντιμετωπίζει δυσεπίλυτα προβλήματα, όπως η οικολογική καταστροφή, η μετανάστευση, η πανδημία τελευταία, καθώς και πολλά ακόμη. Υπάρχει μια επιστήμη η οποία θα μπορούσε να διαχειριστεί όλη αυτή τη συσσωρευμένη θλίψη των ανθρώπων;

Και αν ναι… ως προς ποια κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθεί; Θα είναι μια ακόμη επιστήμη που ενισχύει ένα μονοδιάστατο άτομο, διαιωνίζοντας μια εγωκεντρική και ναρκισσιστική προσέγγιση; Ή θα είναι μια επιστήμη που θα εξετάζει τα ανθρώπινα συναισθήματα όπως αυτό της ευτυχίας, της ευημερίας, της προσωπικής και συλλογικής ανάπτυξης σε μια ευρύτερη κοινωνική βάση;

Μια καλή αρχή για συζήτηση δίνει η νέα επιστήμη της Θετικής Ψυχολογίας, η οποία επιδιώκει να κατανοήσει, να ανακαλύψει και να προάγει τους παράγοντες που διευκολύνουν την ανάπτυξη των ατόμων και των κοινοτήτων ( Sheldon 2000).

Ο Seligman ανέλυσε περαιτέρω την έννοια της « αυθεντικής ευτυχίας», θεωρώντας ότι αυτή αναφέρεται σε μια ζωή που συνδυάζει την: α. την ευχαρίστηση, β. την ενεργό συμμετοχή, γ. την ύπαρξη νοήματος στην ζωή.

Όπως μπορείτε να διαπιστώσετε και χωρίς ανάλυση τα δύο από τα τρία στοιχεία για την βίωση της ευτυχίας σύμφωνα με τον ερευνητή, αναφέρονται σε δραστηριότητες που έχουν να κάνουν με την ενεργό συμμετοχή και στην αφοσίωση σε κάτι ευρύτερο από τον εαυτό μας.

Το «αμερικανικό παράδοξο»( Myers,2000) για παράδειγμα έρχεται να ενισχύσει την παραπάνω θεώρηση. Σύμφωνα με αυτό, παρά την αύξηση του παγκόσμιου πλούτου τα τελευταία χρόνια, τα επίπεδα ευτυχίας έχουν παραμείνει τα ίδια….Μήπως θα έπρεπε να αναζητήσουμε επομένως ένα άλλο μοντέλο κοινωνίας το οποίο δεν θα βασίζεται αποκλειστικά σε ισολογισμούς και οικονομικές θεωρίες οικονομικής μεγέθυνσης;

Τι όπλα όμως έχουμε σε καταστάσεις κρίσεων όπως η σημερινή; Αρχικά δεν χρειαζόμαστε έναν ψυχολόγο, οικονομικό αναλυτή, πολιτικό που αντιλαμβάνεται τους ανθρώπους σαν παθητικά άτομα που ελέγχονται από εξωτερικές δυνάμεις, αλλά σαν ενεργητικά, δημιουργικά και αυτόνομα όντα που μπορούν να επιφέρουν αλλαγές στο περιβάλλον τους.

Δυστυχώς όμως, ο δρόμος δεν είναι ομαλά φτιαγμένος. Όπως, δείχνουν τα υφιστάμενα στοιχεία μόνο το 18% των ενηλίκων πληροί τα κριτήρια της ψυχικής ανθεκτικότητας, ενώ το 65% είναι σε μέτρια κατάσταση ψυχικής υγείας και το 17% « εξασθενημένο».

Τελειώνοντας, ας παραθέσουμε επιγραμματικά, τους τρόπους με τους οποίους ο άνθρωπος θα μπορούσε να αλλάξει τους συσχετισμούς και να πάρει τα ηνία της ζωής του.

- Πρώτον, μέσω της δυνατότητας ευρύτερης κατανόησης των δεδομένων που έχει να αντιμετωπίσει.

- Δεύτερον, μέσω της δυνατότητας διαχείρισης μιας κατάστασης καθώς και μέσω της επίτευξης μικρών για αρχή στόχων.

- Τρίτον, μέσω της απόδοσης νοήματος, η οποία θα δώσει στο άτομο τη δύναμη να συνεχίσει να αγωνίζεται παρ’ όλες τις δυσκολίες.

- Τέλος, μέσω της ελπίδας που ορίζεται ως αποφασιστικότητα στην επίτευξη ενός σκοπού( αυτενέργεια) σε συνδυασμό με την πεποίθηση ότι υπάρχουν πολλές εναλλακτικές διαδρομές.