¨ΑΘΑΝΑΤΟΣ¨ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΝΕΚΡΟΣ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΛΚΙΔΗΣ

Αναδημοσίευση : Σπίθα Θεσσαλονίκης

Τεσσεράμισι μόνο μήνες μετά την επιβολή της δικτατορίας, στις 5 Σεπτεμβρίου 1967, ο Γιάννης Χαλκίδης, ο πρώτος νεκρός του αντιδικτατορικού αγώνα στη Θεσσαλονίκη ξεψυχούσε χτυπημένος από τις σφαίρες της χούντας, στην αλάνα που βρισκόταν στην συμβολή των οδών Μαρτίου και Κωνσταντινουπόλεως.
Ο Γιάννης Χαλκίδης (Σφενδάμι Πιερίας, 1940 - Θεσσαλονίκη, 5 Σεπτεμβρίου 1967) ήταν γραμματέας της Νεολαίας Λαμπράκη των Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης και της στέλεχος  ΕΔΑ και μέλος της αντιστασιακής οργάνωσης Πατριωτικό Μέτωπο Πρόεδρος του οποίου ήταν ο Μίκης Θεοδωράκης. Δολοφονήθηκε το Σεπτέμβριο του 1967  από άνδρες της Ασφάλειας Θεσσαλονίκης.

Στις 2 Σεπτεμβρίου 1967, την ώρα που η χουντική κυβέρνηση εγκαινίαζε τη ΔΕΘ, το «Πατριωτικό Μέτωπο» Θεσσαλονίκης ανατίναξε κολόνα της ΔΕΗ,
βυθίζοντας στο σκοτάδι το χώρο της έκθεσης. Τρεις μέρες αργότερα, τα ξημερώματα της 4ης προς 5η Σεπτεμβρίου 1967, η γιάφκα της οργάνωσης, ένα μικρό διαμέρισμα στην οδό Φιλελλήνων 65, δέχτηκε την επιδρομή και τα πυρά πάνοπλων ασφαλιτών.

Οι τρεις αγωνιστές που βρίσκονταν μέσα επιχειρούν να διαφύγουν. Ο αιμόφυρτοςΓιάννης Χαλκίδηςεκτελείται εν ψυχρώ από τον ασφαλίτη Λεπενιώτη, ενώ τραυματίζεται στο πόδι από σφαίρα ο Γρηγόρης Παντής. Ο τρίτος της ομάδας, ο Νάντης Χατζηγιάννης, θα συλληφθεί στο σημείο όπου έπεσε ο Χαλκίδης και θα βασανιστεί άγρια.
Η Αστυνομία της Χούντας εμφάνισε το στυγερό αυτό πολιτικό έγκλημα ως «ανταλλαγή πυροβολισμών μετά αναρχοκομμουνιστών που αντέταξαν ένοπλον βίαν εις επιχειρήσαντα την σύλληψίν των αστυνομικά όργανα». Όμως, οι αγωνιστές του ΠΑΜ ήταν άοπλοι.
Στις 26 Νοεμβρίου 1967 το έκτακτο στρατοδικείο καταδίκασε τους δύο επιζήσαντες σε κάθειρξη 20 χρόνων. Μαζί τους δικάστηκαν άλλοι 36 αγωνιστές. Από αυτούς, 22 καταδικάστηκαν σε ποινές από ισόβια μέχρι φυλάκιση με αναστολή.
Η Χούντα όχι μόνο παρασημοφόρησε τους δολοφόνους του Γιάννη Χαλκίδη, αλλά το 1968, με απόφαση του τότε διορισμένου Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης, για να σβήσει τα ίχνη του εγκλήματός της, άλλαξε ακόμα και το όνομα του δρόμου όπου δολοφονήθηκε, μετονομάζοντας την οδό Φιλελλήνων σε Θ. Νάτσινα (!). Προφανώς γιατί για τους τυράννους της Χούντας, οι ξένοι που αγωνίστηκαν για την ελληνική ελευθερία ήταν παράδειγμα προς αποφυγήν!
Ο Γιάννης Χαλκίδης  ήταν μόνο 27 χρονών όταν έδωσε τη ζωή του για τη δημοκρατία. Οργανωμένος από παλιά στους Λαμπράκηδες , άρχισε την αντίσταση από την πρώτη μέρα που επιβλήθηκε η δικτατορία. Την ιστορία του διηγήθηκαν στο Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων με συγκλονιστικές λεπτομέρειες η αδελφή του Σοφία Πεχλιβανίδου, η Φίκα, όπως την ξέρουν όλοι, και ο σύντροφός του στην αντίσταση ο Νάντης (Φερδινάνδος) Χατζηγιάννης εκφράζοντας την πίκρα τους που αυτοί που σκότωσαν το Γιάννη δεν τιμωρήθηκαν.

Η αδελφή του Χαλκίδη αφηγείται

Η Φίκα Πεχλιβανίδου, στη μονοκατοικία όπου μένει στους Αμπελόκηπους, θυμάται σα χτες κι ας έχουν περάσει 30 χρόνια την ημέρα που επιβλήθηκε η δικτατορία. "Το βράδυ που έγινε το πραξικόπημα ο αδελφός μου ήταν στο σπίτι και τον ειδοποίησα εγώ. Είδα τον κόσμο και έρχομαι και του λέω "Γιάννη δεν ξέρεις τι γίνεται έξω" , "Τι γίνεται;" μου λέει ο αδελφός μου. "Στρατό έχει γεμίσει έξω" του λέω."Οι κερατάδες το καταφέρανε;" μου λέει και ντύθηκε και έφυγε από δω από τη γειτονιά μας. Επειτα δεν τον είδαμε καθόλου , δεν ξέραμε που ήτανε. Απ την αρχή ο αδελφός μου ήταν με τους με τη νεολαία Λαμπράκη. Από κει φυσικά ξεκίνησε και τον είχαν στο μάτι".
Για κάμποσο καιρό δεν τον βλέπανε τον Γιάννη. "Πήγαινε ο γιος μου τον έβρισκε αλλά δεν μας το λεγε" λέει και συνεχίζει: "Υστερα μια μέρα μας ειδοποίησε, πήγαμε κι εμείς ένα βράδυ, τον είδαμε σε ένα συγγενικό μας σπίτι. Του λέω "Γιάννη αγόρι μου κοίταξε δεν βλέπεις τι γίνεται να πας να παραδοθείς". Μου λέει "Από σένα τέτοιο πράγμα δεν περίμενα αδελφή". Εφυγε. Φύγαμε εμείς ήρθαμε στο σπίτι. Μετά από δυό μέρες με πήρε η ξαδέλφη μου τηλέφωνο, σ' αυτής το σπίτι πήγαινε. "Ελα να σου πω κάτι" μου λέει. "Τι να μου πεις" της απαντώ. "Ο Γιάννης είναι καλά" μου λέει. "Ποιός Γιάννης είναι καλά, το Γιάννη τον σκοτώσανε" της λέω, γιατί ένας κουμπάρος μας ή συγγενής μας το είχε πει ότι τον αδελφό μου τον σκότωσαν. Η μάνα μου κι ο μπαμπάς μου λείπανε στο χωριό. Ειδοποιηθήκανε και ήρθανε εδώ. Ο μπαμπάς μου λιποθύμησε κάτω. Εγινε ιστορία μεγάλη. Τον σκοτώσανε και μας τον δώσανε 5 Σεπτεμβρίου και τον κηδέψαμε 7".

"Τον σκοτώσανε, τον σκότωσαν τον αδελφό μου. Την ημέρα που κάναμε μνημόσυνο αυτοί παίρνανε προαγωγή"

Τα όργανα της χούντα πυροβόλησαν και τραυμάτισαν τον Γιάννη , ενώ προσπαθούσε να ξεφύγει από τον φωταγωγό και τον αποτελείωσαν . Ηταν οκτώ άτομα που μετείχαν στην επιχείρηση της δολοφονίας του. Τον σκότωσαν, τον σκότωσαν τον αδελφό μου. Τον τραυμάτισαν, είχε πολλαπλά τραύματα στην κοιλιακή χώρα και στο θώρακα όπως είχε πει ο ιατροδικαστής και μετά στα μνήματα τα αλλοιώσανε και είπαν ότι ήτανε λίγα τα τραύματα. Τον σκοτώσανε και τον αποτελειώσανε πυροβολώντας με το πιστόλι στο κεφάλι. Μπροστά στα μάτια του Χατζηγιάννη σκότωσαν τον αδελφό μου και τον αποτελείωσαν. Και δεν άφησαν να 'ρθει στην κηδεία κανένας. Πρέπει να σας πω ότι την ημέρα που εμείς κάναμε το μνημόσυνο για τα σαράντα του Γιάννη αυτοί που τον σκότωσαν παίρνανε προαγωγή. Κάναμε μήνυση. Τους δικάσανε μετά από χρόνια. Ο Τετραδάκος πήρε τα βάρη πάνω του κι αυτόν καταδικάσανε σε δέκα χρόνια για βασανιστήρια σε κάτι άλλους και για τον αδελφό μου τίποτα . Οι άλλοι όλοι ξεφύγανε".

Η αφήγηση του Νάντη Χατζηγιαννη

Ο αγωνιστής της αριστεράς Νάντης Χατζηγιάννης με το άκουσμα ότι κυκλοφορούν τανκ στη Θεσσαλονίκη την 21η Απρίλη του 1967 βγήκε στους δρόμους για να δει πως είναι η κατάσταση. "Ηρθα σε επαφή με διάφορους. Συναντήθηκα με τον Γρηγόρη τον Παντή, τον Γιάννη Χαλκίδη, τον Θόδωρο τον Καζέλη και στην πορεία με άλλους φοιτητές της Θεσσαλονίκης και την Μεγάλη Εβδομάδα του 1967 προσπαθήσαμε να πετάξουμε προκηρύξεις αφού είχαμε αντιγράψει τη διακήρυξη προς τον ελληνικό λαό που είχε κάνει ο Μίκης ο Θεοδωράκης. Πετούσαμε σε όλο αυτό το διάστημα προκηρύξεις γράφαμε συνθήματα στη πόλη " αφηγείται Νάντης Χατζηγιάννης.
Το Σεπτέμβριο του 1967 η Κομματική Οργάνωση αποφασίζει να γίνει μία βομβιστική ενέργεια κατά τη διάρκεια των εγκαινίων της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης όπου εκτός από τους πρωτεργάτες της χούντας θα ήταν παρόντες εκπρόσωποι και πρέσβεις ξένων χωρών. Η επιδίωξη ήταν να βυθιστεί η Εκθεση στο σκοτάδι και να πάρουν οι ξένοι το μήνυμα ότι υπάρχει αντίσταση κατά του καθεστώτος. Στις 3 Σεπτεμβρίου ο Γιάννης Χαλκίδης μαζί με τον Αργύρη Μπάρα τοποθετούν δυναμίτες σε μία κολόνα της ΔΕΗ κοντά στο Καυταντζόγλειο και φεύγουν με το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο Χατζηγιάννης και στο οποίο επέβαινε και ο Θόδωρος Καζέλης. Η έκρηξη έγινε και σβήσαν για 5-10 λεπτά τα φώτα κατά τη διάρκεια των εγκαινίων και η πολιτική χροιά της πράξης έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο.
Την άλλη μέρα ο Χατζηγιάννης πηγαίνει στη γιάφκα της οδού Φιλελλήνων που κρυβόταν ο Χαλκίδης με τον Παντή. Ο Χατζηγιάννης συνεχίζει την αφήγηση : "Καθίσαμε ώς αργά το βράδυ και εν συνεχεία πέσαμε να κοιμηθούμε. Τα χαράματα , ήταν Δευτέρα γύρω στις 4 με 4.30 η ώρα, άκουσα το θόρυβο στην πόρτα του διαμερίσματος που μέναμε. Σηκώθηκα και κάθισα στο κρεβάτι. Τη ίδια στιγμή είχε πεταχτεί ο Γιάννης ο Χαλκίδης απ' το διπλανό το δωμάτιο. Πηγαίνει προς τη πόρτα, την ανοίγει απότομα, βλέπει ότι στο βάθος του διαδρόμου είναι αστυνομικοί. Κλείνει αμέσως τη πόρτα και λέει σηκωθείτε αστυνομία. Ξυπνάω τον Παντή και πηγαίνουμε προς το παράθυρο εγώ με τον Χαλκίδη. Κουβεντιάζοντας τι θα κάναμε από που θα φύγουμε μία ομάδα αστυνομικών ακούσανε τον ψίθυρο στο παράθυρο και μας πυροβόλησαν χωρίς καμιά προειδοποίηση. Οι σφαίρες ήρθανε διαγώνια από τον φωταγωγό και βρήκαν κάπου στο στήθος τον Γιάννη τον Χαλκίδη. Εκανε ένα "ωχ" διπλώθηκε στα δύο".

"Ο αστυνομικός τον ποδοπάτησε την ώρα που ψυχορραγούσε"

Μετά από αυτό ο Χαλκίδης πηδά από το παράθυρο και φεύγει ενώ το ακολουθούν ο Χατζηγιάννης και ο Παντής. " Σε όλη αυτή τη διάρκεια χιλιάδες πυροβολισμοί πέφτανε από τη ταράτσα, από το φωταγωγό" αφηγείται ο Χατζηγιάννης και συνεχίζει: "Το τελευταίο κάγκελο που πήγε να πηδήσει ο Χαλκίδης ήταν αρκετά ψηλό γύρω στα δύο μέτρα, πήδηξε και άρχισε να τρέχει διαγώνια προς τη οδό Κωνσταντινουπόλεως. Ταυτόχρονα σε κλάσματα του δευτερολέπτου πετάγεται ένα- ενάμισι μέτρο δίπλα στη γωνία, εκεί που τελείωνε το κάγκελο, κάποιος αστυνομικός με προτεταμένο το περίστροφο και πυροβολούσε πισώπλατα τον Χαλκίδη ώσπου την τελευταία σφαίρα την έριξε από απόσταση μερικών εκατοστών, σχεδόν εξ επαφής".
Λίγα λεπτά αργότερα ο Χατζηγιάννης συλλαμβάνεται. Εχει πια αρχίσει να ξημερώνει. Ο Χαλκίδης κείτονταν στο κράσπεδο της οδού Κωνσταντινουπόλεως. "Διέταξε κάποιος αστυνομικός αξιωματικός και τον φέρανε σέρνοντας τον παραμάσχαλα και τον βάλανε δίπλα μου. Ενώ ο Χαλκίδης ψυχορραγούσε δίπλα μου περάσανε πάνω από 50 με 60 αστυνομικοί μεταξύ αυτών ο Κουρκουλάκος, ο Οικονόμου, ο Τετραδάκος, ο Δίπλας, ο Λεπενιώτης. Το πιο ανατριχιαστικό είναι ότι όσο ψυχορραγούσε δίπλα μου ο Χαλκίδης, ήρθε ο αστυνομικός που τον πυροβόλησε και τον ποδοπάτησε. Εγώ έβλεπα μια τρύπα στη δεξιά πλευρά, αν θυμάμαι καλά προς το χώρο της μέσης, και αιμορραγούσε και άκουγα τον επιθανάτιο ρόγχο του Χαλκίδη. Τον ποδοπάτησε στην πλάτη του και εν συνεχεία τον γύρισε με το πόδι ανάσκελα, τον ποδοπάτησε πάλι στο στήθος και στην κοιλιά και όταν ρώτησε ποιος είναι αυτός και όταν του είπαν "ο Χαλκίδης" είπε : "Α! το πουλάκι μου" και τον ξαναγύρισε πάλι μπρούμυτα με το πόδι" προσθέτει ο Χατζηγιάννης.

"Με τέτοια φρικιαστική συμπεριφορά δεν δώσανε λόγο στη δικαιοσύνη"

"Με τέτοια φρικιαστική συμπεριφορά αυτοί οι άνθρωποι δεν δώσανε λόγο. Εγώ στο δικαστήριο κατονόμαζα το δολοφόνο που αποτελείωσε το Χαλκίδη και η ασφάλεια τον κάλυψε με όλες τις καταθέσεις των αξιωματικών, υπαξιωματικών και του ίδιου του διοικητή ότι ο αστυνομικός αυτός δεν έλαβε μέρος στη δολοφονία του Χαλκίδη, αλλά βρισκότανε σε υπηρεσία δήθεν κάπου στην Καλαμαριά. Ομως θέλω να σας τονίσω και κάτι άλλο ότι ειπώθηκε από δικαστικούς κύκλους, ότι τον Χαλκίδη τον δολοφόνησε η ελληνική δικαιοσύνη για δεύτερη φορά διότι στην υπόθεση της δολοφονίας του Χαλκίδη κάθισε στο σκαμνί μόνο ο Τετραδάκος, ο Τσιραπίδης, ο Δίπλας και ο Ζαχαρής ενώ έπρεπε να καθίσει ο Καραμπέρης, ο Κουρκουλάκος , ο Καραμήτσος, ο Σταματελόπουλος , ο Σταματόπουλος. Ολοι αυτοί που παρευρέθηκαν εκείνη την ημέρα στην εκτέλεση του Χαλκίδη, στο χτύπημα της γιάφκας στην οδό Φιλελλήνων. Δυστυχώς βρέθηκαν δικαστικοί πρόεδροι εφετών οι οποίοι απάλλαξαν διά βουλεύματος όλους αυτούς . Αλλά για τον εκτελεστή που τον αποτέλειωσε και τον κατονόμαζα σε όλα τα δικαστήρια κανένας δικαστής δεν δέχτηκε τη δική μου τη μαρτυρία σαν πραγματική και απάλλαξαν και τον Λεπενιώτη και όλους τους αξιωματικούς, τους προϊσταμένους των απλών δολοφόνων, που καταδικάστηκαν τελικά σε πολύ μικρές ποινές και μετά από την έφεση μείνανε δυόμισι με τρία χρόνια στη φυλακή και βρίσκονται σήμερα ελεύθεροι και αυτοί στην κοινωνία"

ΠΗΓΗ:  http://www.hri.org/MPA/gr/other/21_04/xalkidis_text.html