Κυκλοφόρησαν οι "Μαρτυρίες μιας διαδρομής" της Έλλης Παππά. Ένα πολύτιμο εργαλείο για την ανασύνθεση μιας ταραγμένης εποχής.

ΠΗΓΗ: ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ

Η Έλλη Παππά κατέθεσε το 1993 και το 1995 δύο κείμενά της στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη, θέτοντας ως προϋπόθεση να δημοσιευτούν μόνο μετά τον θάνατο της. Το πρώτο κείμενο ήταν ένα δακτυλόγραφο 52 σελίδων με τίτλο "Υπόθεση Πλουμπίδη" και το δεύτερο μία ομάδα κειμένων (συνολικά 108 σελίδες) απαρτιζόμενη από: προλογικό σημείωμα με τίτλο "Λίγα λόγια", αυτοβιογραφικό κείμενο, σώμα άρθρων της στις εφημερίδες "Αυγή" και "Νέα" με τίτλο "Παράρτημα", κείμενο με τίτλο "Γράμματα στον γιο μου" και ιδιόχειρο γράμμα του Νίκου Πλουμπίδη προς την ίδια με ημερομηνία 4. V. 52.   Το Ίδρυμα, ανταποκρινόμενο στην επιθυμία της δωρήτριας, ξεκίνησε την προετοιμασία της έκδοσης μετά τον θάνατο της, τον Οκτώβριο του 2009 και σήμερα παραδίνει στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό αυτούσια και δίχως παρεμβάσεις το σύνολο αυτής της μαρτυρίας.  "Όποιος ενδιαφερθεί να διαβάσει αυτό το κείμενο δεν πρέπει να πιστεύει πως θα βρει μιαν αυτοβιογραφία. Αναμφισβήτητα, όσα γράφω με αφορούν, αφορούν τη ζωή μου και τις εμπειρίες μου, αλλά περιορίζομαι αυστηρά (όσο μπορούσα και όσο μπόρεσα) σε μια κατηγορία εμπειριών: σε όσες αφορούσαν τη θέση μου στο ΚΚΕ και τις περιπέτειες της αμοιβαίας σχέσης μας.  
 [...] Σ' αυτές τις εμπειρίες μου στάθηκα, αυτές προσπάθησα να δώσω στο κείμενό μου, που καταθέτω στο Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη με την ελπίδα πως σε κάτι μπορεί να χρησιμεύσει. Η αλλαγή μεθόδων λειτουργίας, λήψης και εφαρμογής των αποφάσεων, ο σεβασμός στους αγωνιστές είναι πλέον στοιχειώδεις ανάγκες για την Αριστερά του τόπου μας, ύστερα κι από τις σκληρές εμπειρίες της κατάρρευσης του "υπαρκτού σοσιαλισμού". Το ζήτημα είναι αν αυτές οι ανάγκες -ή οι ιστορικές αναγκαιότητες- έχουν γίνει κοινή συνείδηση σε όλα τα κόμματα της Αριστεράς, ιδιαίτερα που κομμουνιστικού κινήματος.  Αυτός είναι και ο λόγος που με παρακίνησε να καταθέσω τις δικές μου μαρτυρίες (για να μην πω και τα μαρτύρια) για όσα (πάντως, όχι όλα) είδα, γνώρισα, έπαθα μέσα στο κίνημα στο οποίο αφιερώσαμε τη ζωή μας -χωρίς ανταλλάγματα και "εξαργυρώσεις". 

 Έλλη Παπά, Αθήνα, 27.12.1995
 

H Πόλυ Κρημνιώτη σε ένα από τα πρώτα σχόλια που δημοσιεύτηκαν με την κυκλοφορία του βιβλίου γράφει:

"Όποιος ενδιαφερθεί να διαβάσει αυτό το κείμενο δεν πρέπει να πιστεύει πως θα βρει μιαν αυτοβιογραφία. Αναμφισβήτητα, όσα γράφω με αφορούν, αφορούν τη ζωή μου και τις εμπειρίες μου, αλλά περιορίζομαι αυστηρά (όσο μπορούσα και όσο μπόρεσα) σε μια κατηγορία εμπειριών: σε όσες αφορούσαν τη θέση μου στο ΚΚΕ και τις περιπέτειες της αμοιβαίας σχέσης μας". Μ' αυτά τα "λίγα λόγια" εισαγάγει η Έλλη Παππά στην αφήγηση που συνθέτει την πολιτική της διαθήκη, τα κείμενα με τις πολιτικές τοποθετήσεις της που κατέθεσε στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη προκειμένου να δημοσιευτούν μετά τον θάνατό της. Λίγο πριν συμπληρωθεί ένας χρόνος από την αποδημία της (27 Οκτωβρίου 2009) το Μουσείο Μπενάκη παραδίδει σήμερα τις "Μαρτυρίες μιας Διαδρομής", έκδοση που αναμένετο με ενδιαφέρον, τόσο για όσα μαρτυρεί η Παππά για τις εσωτερικές διαδικασίες στους κόλπους του Κομμουνιστικού Κόμματος από την προεμφυλιακή περίοδο ως και τις αρχές της δεκαετίας του '90 οπότε αποχωρεί από το ΚΚΕ, όσο και, κυρίως, για τον Νίκο Πλουμπίδη, ίσως την πιο συκοφαντημένη προσωπικότητα από τον Νίκο Ζαχαριάδη και την ηγεσία του κομμουνιστικό κόμματος στη μετεμφυλιακή περίοδο.

Η έκδοση περιλαμβάνει προλογικό σημείωμα με τίτλο "Λίγα λόγια", αυτοβιογραφικό κείμενο, άρθρα της στις εφημερίδες "Αυγή" και "Νέα" με τίτλο "Παράρτημα", κείμενο με τίτλο "Γράμματα στο γιο μου" και ιδιόχειρο γράμμα του Νίκου Πλουμπίδη με ημερομηνία 4.V.52, τα οποία συγκροτούσαν το σώμα του κειμένου που παρέδωσε στο Μουσείο το 1995. Προηγουμένως, το 1993, η Έλλη Παππά είχε δώσει στο Μουσείο Μπενάκη το 52σέλιδο κείμενο της με τίτλο "Υπόθεση Πλουμπίδη", το οποίο συγκροτεί το δεύτερο μέρος της έκδοσης και από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της καθώς η Έλλη Παππά, όπως σε όλη της τη ζωή, υπερασπίζεται την αθωότητα του "Μπάρμπα", όπως ήταν το ψευδώνυμό του στα χρόνια της παρανομίας, απέναντι σε όλες τις συκοφαντίες της τότε ηγεσίας του ΚΚΕ.

Στα κείμενά της, βέβαια, κυριαρχεί η σχέση της με τον Νίκο Μπελογιάννη ωστόσο σκιαγραφεί τον Νίκο Πλουμπίδη μέσα από την παρουσίαση της δράσης του, του οράματός του, της κομματικής πειθαρχίας που τον χαρακτήριζε και των επαφών του με άλλα πολιτικά πρόσωπα εντός και εκτός αριστεράς. Παράλληλα σκιαγραφεί το εσωτερικό τοπίο, τις διαφορετικές προσεγγίσεις και τις αντιθέσεις για τις τύχες του ελληνικού αριστερού κινήματος. Πρόσωπα, συνέδρια, αποφάσεις, ολομέλειες, θέσεις και αντιπαραθέσεις δίνονται με τρόπο προσωπικό και συχνά δραματικό στα κείμενά της ανασυνθέτοντας ψηφίδες εκείνης της ταραγμένης εποχής.

Εξ' ίσου σημαίνουσα η επιστολή που ο Νίκος Πλουμπίδης της στέλνει το '52 στις φυλακές λίγο μετά την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη, αποτυπώνει με τη σειρά της το κλίμα και τις αντιδράσεις της περιόδου. "Αγαπητή μου", της γράφει "Σήμερα έβρισα δικούς μας που δεν βλέπουν ότι το κουτσομπολιό που γίνεται σε βάρος σου είναι έργο της Ασφάλειας. Δεν τολμούν να σε κατηγορήσουν για τη στάση σου, σε κατηγορούν σαν "γυναικούλα", "για τιμή", ότι έβαλες μαύρα, δεν τρως κ.λπ. κ.λπ. Όλα αυτά είναι έργο της ασφάλειας, όμως και συ τους έδωσες λαβή. ΕΣΥ, κορίτσι μου, δικαιολογημένα πόνεσες διπλά για την απώλεια αγαπημένου άντρα και ΔΙΑΛΕΧΤΟΥ συντρόφου, όμως συ δεν είσαι η γυναίκα οποιουδήποτε άντρα ούτε και απλή συντρόφισσα. Είσαι η γυναίκα του ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗ, που δεν ήταν μόνο άντρας σου, ήταν ηγέτης του ΚΚΕ, ήταν εξαίρετος ΤΑΓΟΣ των εργαζομένων της Ελλάδας, ήταν το καμάρι της προοδευτικής ανθρωπότητας". Το πιο σημαντικό όμως είναι πιο κάτω, όπου, ο Πλουμπίδης αναφέρεται στην προσωπική του περίπτωση, στα ερωτηματικά που του προκαλεί η στάση του κόμματος. "Πολλά, πάρα πολλά ερωτήματα μπίανουν από πολύ καιρό σχετικά με μένα" της γράφει. "Το Κόμμα να μην ενδιαφερθή για μένα επί τόσον καιρό σημαίνει ότι κάτι σοβαρό έχει εναντίον μου. Τι; .... Νομίζω ότι κάποιος εχθρός του Κόμματος βρίσκεται σε κάποιο κρίκο και χύνει το δηλητήριό του ανάμεσα στα στελέχη του Κόμματος. Εγώ ήμουν στην Ελλάδα. Δεν τολμά ο εχθρός να με πη χαφιέ ή, αν το λέη, δεν το πιστεύουν οι σύντροφοι του Π.Γ. που με ξαίρουν. Πάντως όμως δίνει στο Π.Γ. πληροφορίες που αναγκάζουν το Π.Γ. να είναι κουμπωμένο μαζύ μου, αφού δεν μπορεί να ξεκαθαρίσει την υπόθεση".

Η μαρτυρία της Έλλης Παππά παραδίδεται ως πολύτιμο εργαλείο στα χέρια των ιστορικών προκειμένου να ενισχύσει το σύνολο των καταθέσεων για την εμφυλιακή και μετεμφυλιακή Ελλάδα, για τη ζωή στις φυλακές, για τις διώξεις και τις δίκες των Ελλήνων κομμουνιστών αλλά και μια κατάθεση από την πλευρά της ίδιας της αριστεράς. Όπως σημειώνεται στο δελτίο τύπου του Μουσείου Μπενάκη "πέρα από την αντίδραση που θα προκαλέσει ο λόγος της στο εσωτερικό της σημερινής αριστεράς και πέρα από την όποια "χρήση" θα γίνει στα λόγια της, προκειμένου να "αποδειχτεί" άλλη μια φορά η αρνητική στάση του ΚΚΕ στους ανθρώπους του, η δημοσίευση της μαρτυρίας της προσβλέπει στην ανάγνωση και από νεανικότερο κοινό προκειμένου να κατανοηθεί η πίστη και το πάθος, η προσμονή και τα εμπόδια που χαρακτήρισαν τους κοινωνικούς αγώνες στην Ελλάδα των περασμένων δεκαετιών".

πηγή:

ΑΥΓΗ : Ημερομηνία δημοσίευσης: 10/09/2010

Σας υπενθυμίζουμε ότι είχαμε γράψει για την ΕΛΛΗ ΠΑΠΠΑ πέρυσι στις 30 Οκτωβρίου μετά το θάνατό της και είχαμε προαναγγείλει την κυκλοφορία αυτού του βιβλίου επικαλούμενοι δημοσιογραφικές πληροφορίες αλλά και τη συζήτηση που κάναμε όταν μας έκανε την τιμή να μιλήσει στο βιβλιοπωλείο μας. Σας προτρέπουμε να διαβάσετε αυτή την ανάρτηση με κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο. Όταν η Ιστορία έρθει και σου ψιθυρίσει στ’ αυτί Έλα … Πηγαίνεις …(Με την ΕΛΛΗ ΠΑΠΠΑ στην Σύγχρονη Έκφραση το 1998)

Ακόμα σας δίνουμε διευθύνσεις όπου μπορείτε να διαβάσετε τα πρώτα σχόλια που είδαν το φως της δημοσιότητας πριν και μετά την έκδοση του βιβλίου. Προβλέπεται δε να ακολουθήσει καταιγισμός με τα πρώτα διαβάσματα.

Κριτικές - Παρουσιάσεις